سبک های یادگیری و تاثیر آن بر میزان یادگیری و مطالعه موفق
سبک های یادگیری و انواع آن
یادگیری تغییری است که بر اثر تجربه یا آموزش در رفتار موجود زنده پدید میآید ». و سبک یادگیری شیوه یا روش ترجیحی و فردی یک انسان است در برای برخورد با اطلاعات و احساسات در یک موقعیت خاص ( یادگیری) که می تواند بر رفتار او یا تصمیم او تاثیر بگذارد.
شناخت روشهای مورد ترجیح افراد برای یادگیری از جانب خود و اساتیدشان می تواند موجب افزایش کیفیت یادگیری و به تبع آن تقویت بازده آموزشی گردد. سبک یادگیری در واقع تلفیقی از روشهای شناختی، عاطفی و فیزیولوژیک است که افراد بوسیله آنها به بازیابی، سازماندهی، پردازش و یادآوری اطلاعات می پردازند. برای آشنایی بیشتر با سبک های یادگیری و بهبود روش مطالعه خود مقاله مربوط به سبک های یادگیری را ببینید.
سبک های یادگیری کولب
دیوید کولب (۱۹۸۴) یکی از نظریه پردازان حوزه آموزش، یک چرخه، فهرست یا مدل را در رابطه سبک های یادگیری ارائه نمود. وی فرآیند یادگیری را به ۴ مرحله شامل یک چرخه یادگیری تجربی تقسیم نموده است. چرخه یادگیری می تواند بسته به ترجیحات فراگیر در هر جایی از چرخه پیشنهادی کولب آغاز گردد. مراحل این چرخه عبارتند از:
۱-تجربه واقعی یا ملموس (احساس): یادگیری حاصل از تجارب خاص، حساس بودن نسبت به احساسات و موضوعات مختلف.
۲-مشاهده بازتابی (نگاه کردن): مشاهده قبل از تصمیم گیری و قضاوت، نگاه کردن به موضوعات از زوایای مختلف، جستجوی معنی موضوعات.
۳-مفهوم سازی انتزاعی (تفکر): تحلیل منطقی ایده ها، برنامه ریزی نظام مند، فعالیت بر اساس مبانی عقلانی.
۴-تجربه نمودن (عمل): یادگیری از طریق اقدام به فعالیتها، مواجه عملی با موضوعات و رویدادها
کولب متوجه شد که افراد بطور یکسان در مراحل چرخه یادگیری شرکت نمی کنند. او خاطر نشان می کند که فراگیران تحت تاثیر وراثت، فرهنگ، تجارب گذشته، شغل و موقعیت های زندگی واقعی در رابطه با یادگیری عمل می کنند. هریک از ۴ سبک یادگیری کولب مربوط به مرحله خاصی از چرخه یادگیری می باشد. کولب این چرخه را به چهار بعد بر روی دو محور متقاطع تقسیم نموده است که شامل تجربه ملموس همراه با مفهوم سازی انتزاعی (ابعاد انتزاعی – ملموس) و تجربه نمودن فعال همراه با مشاهده بازتابی (ابعاد فعال -بازتابی) می باشد (شکل ۱). هر فرد با تکمیل پرسشنامه فهرست سبک یادگیری کولب می تواند سبک یادگیری را که ذاتاً مورد ترجیحش است را ارزیابی و مشخص نماید .
سبک واگرا Divergent
- از ترکیب تجربه عینی و مشاهده فکورانه ایجاد می شود
- این افراد وضعیت های عینی را به خوبی از نقطه نظرات مختلف بررسی می کنند.
- در اینجا مشاهده برتر از عمل است.
- این افراد متمایل به ارتباط داشتن با دیگران هستند
- دارای قوه تصور بالایی هستند.
- روش ترجیحی در این افراد بحث گروهی و بارش افکار است.
سبک جذب کننده Assimilator
- از ترکیب مشاهده فکورانه و مفهو پردازی انتزاعی ایجاد می گردد. اینها قادرند اطلاعات وسیع را درک کنند و آنها رادر شکل منطقی قرار دهند. به مفاهیم انتزاعی علاقمند هستند و روش تدریس ترجیحی در این افراد سخنرانی و مطالب خود آموز است.
سبک همگرا Convergent
- از ترکیب مفهوم سازی انتزاعی و آزمایشگری فعال ایجاد می شود . این افراد بیشتر توانایی حل مسائل ، تصمیم گیری و کاربرد نظریه ها را دارند .اینها دوست دارند با مسائل فنی سرو کار داشته باشند تا مسائل اجتماعی .روش تدریس ترجیحی در این افراد نشان دادن دیاگرام و دست نوشته های استاد است.
انطباق یابنده Accommodator
- از ترکیب آزمایشگری فعال و تجربه عینی ایجاد می شود .اینها از طریق انجام کار های عملی و درگیر شدن در کار های جدید و تجارب بحث برانگیز یاد می گیرند. این افراد برای کسب اطلاعات در هنگام حل مسئله بیشتر به افراد تکیه می کنند تا تحلیل خود.روش تدریس ترجیحی در این افراد ایفای نقش و شبیه سازی رایانه ای می باشد.
سبک های یادگیری مبتنی برحواس
سبک یادگیری دیداری
سبک یادگیری شنیداری
سبک یادگیری جنبشی- بساوایی
سبک یادگیری دیداری
- ۶۵ درصد جمعیت را شامل می گـردد. خــصوصیات این نوع افراد به قرار زیر است:
- بـا مشـاهـده و تـرکیـب تـصـاویـر بـا اطلاعات، اطلاعات را به خاطر میسپارند.
- بـرای بـرقـراری ارتـبـاط با دیگران و هم چنین سازماندهی اطلاعات از تصاویر، نقشه ها و نمودارها استفاده میکنند.
- مـعـمـولا بـرای بـه خـاطـر آوردن مطـلبی چشمان خود را برای تجسم آن در ذهن خود میبندند.
- معمولا افرادی مرتب و منظمی میباشند.
- این گونه افراد در تجسم اشیاء، طرحها و نتایج در ذهن خود توانا میباشند.
- معمولا در کلاس درس نیمکتهای ردیف جلو را اشغال میکنند.
- تمایل به برداشتن یادداشتهای مفصل و با جزئیات فراوان دارند.
- جذب کتابهای مصور میگردند.
- در به خاطر آوردن لطیفه ها مشکل دارند.
- برای برجسته ساختن نکات کلیدی از ماژیکهای با رنگ روشن استفاده میکنند.
- از آن چه دیده اند بیشتر صحبت می کنند ، هیجانی ترند ، سریع ترصحبت می کنند.
- سریع راه می روند ، چون سرعت کلامشان با سرعت تصاویر متحرک ذهنی شان برابر نیست ، معمولاً برای بیان اندیشه های خود شتاب دارند ، برخی کلمات را حذف می کنند.
- دفاترشان پراست از نقاشی – کاریکاتور – حاشیه مربع ، دایره ، بخش های درسی را به شکل گرافیکی وتصویری ومرزبندی به هم مرتبط می سازند .
- سر و بدنی راست دارند.
- چشم ها کمی متوجه بالا (در هنگام فکر کردن به بالا نگاه می کنند).
- تنفس سطحی ولی از ناحیه بالای ریه ها
- سرعت در کلام
- سرعت در پردازش افکار
- جلوی صندلی می نشینند (معمولا تکیه نمی دهند)
- منظم و مرتب هستند.
- چون به کمک تصاویر موضوعات را به یاد می آورند بنابراین اصوات مزاحم، حواس آنها را پرت نمی کنند.
- استفاده از جملات بصری مثل من می بینم که … را زیاد استفاده می کنند.
- به ظاهر چیزها اهمیت می دهند (از روی ظاهر مثل مدل، رنگ و … انتخاب می کنند).
تکنیکهای یادگیری این گروه
- در روند آموزش از رنگها، تصاویر، اشکال، نمادها، اسلایدها و جداول استفاده کنید.
- برای یادگیری بهتر به حرکات و چهره آموزگار نگاه کنید.
- یک محیط آرام و بدون سرو صدا را برای مطالعه برگزینید .
سبک یادگیری شنیداری
- ۳۰ درصد جمعیت را شامل میگـردد. خصوصیات این گونه افراد به قرار زیر است:
- تمایل دارند بیشتر با اصوات و موسیقی سرو کار داشتهباشند.
- قادرند ریتم و تن صدا را تشخیص دهند.
- از طریق گوش دادن یاد میگیرند.
- برای به خاطر سپردن اطلاعات آنها را با یک صدای خاص ترکیب میکنند.
- در محیطهای شلوغ و پر سرو صدا تمرکز خود را از دست میدهند.
- به یادداشت برداشتن تمایلی ندارند.
- تمایل دارند مطالب را با صدای بلند بخوانند.
- برای به خاطر سپردن مطالب دروس خود را با صدای بلند مکررا روخوانی میکنند.
- یک « آفرین » برای یک سمعی هزار مرتبه بیشتر از « یک شاخه گل » می ارزد .
- آنها سرکلاس یاد می گیرند . در کلاسی که استادش خوب حرف بزند ، خوب یاد می گیرند .
- لزومی نمی بینند هنگام صحبت معلم ( مانند دیداری ها ) چهره اورا ببینند.
- چشم ها به طرفین متمایل است (در هنگام فکر کردن به سمت چپ و راست چشم را می گردانند).
- تنفس از فاصله وسط سینه
- صدا زود حواس آنها را پرت می کند.
- با آب و تاب حرف می زنند ولی صدایشان آهنگ دار است.
- حرف های دیگران را به راحتی تکرار می کنند.
- از طریق تکرار حرف یا شنیدن مطلب می آموزند و از شنیدن حرف ها لذت می برند.
- موسیقی یا حرف زدن با آهنگ را دوست دارند.
- مطالب را مسلسل وار و گام به گام به خاطر می سپارند.
- علاقه مند به شنیدن بازخورد حرف های خودت از جانب دیگران هستند.
- از جملات شنیداری مثل: من شنیدم که … استفاده می کنند.
تکنیکهای یادگیری این گروه
- در مباحث گروهی کلاس خود مشارکت کنید.
- از اصوات و موسیقی در یادگیری خود بهره گیرید.
- عوض نت برداری از ضبط صوت برای ثبت مطالب کمک بگیرید.
-
سبک یادگیری جنبشی- بساوایی
- ۵ درصد جمعیت را شامل میگـردد. خصوصیات این گروه به قرار زیر است:
- بـرای یادگیری و بخاطر سپردن اطلاعات از جسم و حس لامسه خود بهره میگیرند.
- به فعالیتهای بدنی و ورزش علاقه مند هستند.
- در هـنگام بر قراری ارتباط و گفتگو مکررا دستهای خود را تکان میدهند و از ژستهای جسمانی استفاده میکنند.
- از آن که در کلاس درس بیحرکت بنشینند و به درس گوش دهند بیزارند.
- برای یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات به تحرک و تمرینات عملی نیازمندند.
- هنگام مرور مطالب درسی خود مرتبا راه میروند و نکات کلیدی را با صدای بلند تکرار میکنند
- هیجانشان خیلی کم تر است . خیلی آرامند . حتی یک نوع رخوت و سستی را در آن ها می توان دید .
- اگر به دانش آموزان یک برگه تمیز و تایپ شده نمونه سئوال بدهید و پاسخ را بخواهید می بینید که لمسی ها دو باره سؤالات را روی برگه بازنویسی کرده اند و جواب ها را موبه مو باتوضیحات کامل نوشته اند .
- آن ها عاشق مرور مطالب بوده و ده ها بار و۱۰۰ ها بار جزوه خود رامرور کرده و مطالب جدید را می یابند .
- در اثنای بلند خواندن ونوشتن دقیق است که اتفاق یادگیری در جسم یک فرد لمسی و یا جنبشی رخ می دهد.
- فرد جنبشی سمبل دانش آموزی است که سر کلاس آرام و قرار ندارد.
- چشم ها در هنگام فکر کردن به پایین و سمت راست گردش دارد.
- تنفس از انتهای ریه ها. بالا و پایین رفتن شکم آنها در تنفس تا حدی مشخص است.
- آهسته و عمیق حرف می زنند و با مکث و حوصله صحبت می کنند.
- به پاداش های فیزیکی بسیار علاقه مندند.
- در جریان مکالمه دوست دارند نزدیک فرد مقابل باشند.
- بیشتر با عمل کردن لذت می برند، نه با حرف زدن درباره آن
- از جملات حسی مثل: احساس می کنم تو … استفاده می کنند.
- در حین یادگیری آدامس بجوید.
- برای یادگیری بهتر از حس لامسه، حرکت و تمرینات عملی بهره گیرید
- حین یادگیری موسیقی گوش دهید.
تکنیکهای یادگیری این گروه
- در حین یادگیری آدامس بجوید.
- برای یادگیری بهتر از حس لامسه، حرکت و تمرینات عملی بهره گیرید
- حین یادگیری موسیقی گوش دهید.
تست سبک های یادگیری
برای به دست آوردن سبک یادگیری خود علاوه بر ملاک های گفته شده در این مقاله می توانید از تست سبک های یادگیری هم استفاده نمایید. این تست در نرم افزار اندرویدی برنامه ریزی درسی موجود است.
مطالب مرتبط