آزمون ناکامی روزنزوایگ کودکان

آزمون ناکامی روزنزوایگ کودکان که برای مطالعه‌ی موقعیت‌های ناکام‌کننده اختصاص دارد، بر روی کودکان ۴ تا ١٣ ساله قابل اجرا است. مدت اجرای آن تقریبا ٢٠ دقیقه طول می‌کشد. این آزمون را می‌توان هم به صورت گروهی و هم به صورت فردی اجرا کرد. اجرای فردی آن هر وقت امکان‌پذیر باشد، از برتری قابل‌توجهی برخوردار خواهد بود. زیرا امکان یک بررسی اضافی را فراهم خواهد آورد و ارزش یادداشت‌های آزماینده و پاسخ‌های آزمودنی را بهتر خواهد کرد.

توصیه می‌شود که آزمودنی را وادار کنند تا خود پاسخ‌ها را بنویسد، مگر این که کمتر از ٨ سال داشته باشد یا قادر به نوشتن نباشد. در این‌گونه موارد خود آزماینده باید پاسخ‌ها را روی دفترچه‌ی آزمودنی بنویسد و باز توصیه می‌شود که آزماینده و آزمودنی هر کدام جداگانه یک دفترچه‌ی تصاویر داشته باشند. آزمون ناکامی روزنزویگ برای کودکان، دارای ٢۴ موقعیت است.

این موقعیت‌ها در واقع نمونه‌هایی از موقعیت‌های ناکام‌کننده‌ی زندگی کودک را نشان می‌دهند. ناکام‌کننده تقریبا در نصف موارد بزرگسال و در نصف دیگر موارد کودک است، در حالی که ناکام‌شونده همیشه کودک است. ناکام‌کننده گاهی به صورت پدر و گاهی به صورت مادر ظاهر می‌شود. ناکام‌شونده گاهی یک پسر بچه و گاهی یک دختر بچه است.[۱۰]

در آزمون ناکامی روزنزوایگ کودکان نیز مثل آزمون بزرگسالان، موقعیت‌ها می‌توانند برای “من” یا برای “من برتر” به صورت مانع دربیایند. موقعیت‌هایی که برای “من” به صورت مانع درمی‌آیند، موقعیت‌هایی هستند که در آنها یک مانع(یک شخص و یا یک شی) آزمودنی را مایوس، بی‌بهره و ناامید می‌کند و به نحوی موجب ناکامی او می‌شود. این حالت در چهارده تصویر ١،٢،٣،۴،۵،٩،١٠،١۶، ١٧،١٨،٢٠،٢١،٢٣،٢۴ وجود دارد. موقعیت‌هایی که برای “من برتر” به صورت مانع درمی‌آیند، موقعیت‌هایی هستند که در آنها خود آزمودنی موضوع اتهام قرار می‌گیرد و مسئول ناکامی فرد دیگری می‌شود.

این موقعیت در هشت تصویر ۶،٧،٨،١٢،١٣،١۴،١٩،٢٢ دیده می‌شود، بالاخره دو تصویر باقیمانده‌(١١ و ١۵) نیز آشکارا در هیچ یک از گروه‌های فوق جای نمی‌گیرند. تمییز تصاویر از یکدیگر قطعی نیست، زیرا یک آزمودنی در بعضی موارد موقعیتی را به عنوان مانع برای “من” و موقعیت دیگری را به عنوان مانع برای “من برتر” تفسیر می‌کند و برعکس در این‌گونه موارد که در واقع استثنایی خواهد بود، نمره‌گذاری نتایج باید براساس هدف‌های آزمودنی صورت بگیرد. روزنزویگ فرم کودکان را طوری تهیه کرده که موازی فرم بزرگسالان باشد. در ١۶ موقعیت، انواع ناکامی‌ها در فرم‌های کودکان و بزرگسالان تقریبا موازی یکدیگرند. موازی بودن در آزمون با یکدیگر، روزنزویگ را وادار کرده تا موارد زیر را توجیه کند:

۱. در روان‌شناسی کودک، بهتر است فرم کودکان برای کودکان آزمایش‌شونده و فرم بزرگسالان برای والدین به‌کار می‌رود.

۲. در مورد افراد ١٢ الی ١۵ ساله، بهتر است هر دو فرم به‌طور متوالی اجرا شود تا رفتار آزمودنی در مقابل موقعیت‌هایی که ناکامی کودک را ایجاب می‌کند و موقعیت‌هایی که ناکامی بزرگسالان را به وجود می‌آورند، مشخص شود. اما اگر بخواهند فقط یکی از دو فرم را روی گروه‌های سنی ١٢ الی ١۵ ساله اجرا کند، ترجیح یکی بر دیگری بسیار دشوار خواهد بود.

روزنزویگ، توصیه می‌کند که در این‌طور موارد بر پختگی روانی و هیجانی آزمودنی تکیه شود.

دستورالعمل آزمون ناکامی روزنزوایگ کودکان

“بچه‌ها می‌خواهیم با هم یک بازی انجام دهیم. در این دفترچه شما تصاویر افرادی را می‌بینید که در حال انجام دادن یا گفتن چیزی هستند. هر یک از این تصاویر را به دقت نگاه کنید. در هر تصویر یکی از اشخاص در حال حرف زدن است. آنچه را که می‌گوید، بخوانید. در خانه‌ی خالی پاسخی را که فکر می‌کنید دختر بچه یا پسر بچه باید بدهد، بنویسید. پاسخی را که شما خواهید داد، باید اولین پاسخی باشد که از ذهنتان می‌گذرد. تا می‌توانید تند و سریع کار کنید.”

بعد از آن که دستورالعمل تمام شد، آزماینده از آزمودنی می‌خواهد که دفترچه تصاویر را باز کند، موقعیت اول(تصویر ١) را به دقت بررسی نماید، به اولین پاسخی که فرد سمت راست می‌تواند بدهد، فکر کند و آن‌گاه پاسخ را در خانه‌ی خالی بنویسد. لازم است که آزمودنی پاسخ‌های تصاویر را به ترتیب شماره‌ی آنها تهیه کند، زیرا تحلیل تمایلات دقیقا به این نظم بستگی دارد. زمان صرف‌شده برای پاسخگویی به تمام تست اندازه‌گیری شود