فشار روانی مادر در دوره بارداری و یادگیری و حافظه کودک در سالهای بعد

نظریات بارکر (۱۹۹۵)درباره برنامه ریزی جنینی میدان را برای پژوهش های جامع درباره منابع جنینی بیماری ها در سن بلوغ گشود . فرضیات بیان می کنند که محیط زهدان (قبل از تولد ) با یک تأثیر ثابت پایدار در طی دوره های حساس خاص ، رشد جنینی را تحت تأثیر قرار دهد و نظام های زیست شناختی و فنوتیپی سال های بعد را تغییر دهد . محیط جنین پیش از تولد می تواند تحت تأثیر عوامل بیرونی پیش از تولد از قبیل سیگار کشیدن مادر

(کانتینگیوس[۱]،گراناس[۲]،پترسون[۳]،هارلو[۴]،۱۹۹۹)،مصرف الکل توسط مادر(هنریکسن[۵] وهمکاران،۲۰۰۴) و مصرف دارو توسط مادر در طول حاملگی (تادانی[۶] وهمکاران ،۲۰۰۴) منجر به پیامد های وخیم تر پس از تولد شود . علاوه بر این محیط زهدان می تواند تحت تأثیر عوامل داخلی پیش از تولد نیز قرار گیرد . یکی از این عوامل ، فشار روانی مادر در دوره بارداری است که می تواند پیامد های دیر پایی بر رشد فرزندان داشته باشد (گیتاو[۷]،فیسک[۸]،گلاور[۹] و وینستوک[۱۰]،۲۰۰۱ ؛ هویزنیک[۱۱]،مالدر و بویتلار،۲۰۰۴).

در مطالعات حیوانی ، فشار روانی مادر در دوره بارداری بر رشد ، رفتار و واکنش های فرزندان به فشارهای روانی ، پس از تولد تأثیر دارد (هویزنیک وهمکاران،۲۰۰۴؛ مالدر و همکاران ،۲۰۰۲؛وینستوک،۱۹۹۷،۲۰۰۱ ). در انسان نیز فشار روانی مادر در دوره بارداری با پیامدهای منفی زمان تولد (وزن کم ، زایمان زودرس و دور سر کوچک)(گیتاو وهمکاران،۲۰۰۱، مالدر و همکاران،۲۰۰۲) ، مشکلات خلق و خو (گاتلینگ و همکاران،۲۰۰۵؛هویزینک،رابلزدمدین[۱۲]،مالدر ،ویسر و بویتلار،۲۰۰۲؛وندن برگ[۱۳]،۱۹۹۰)و مشکلات عاطفی و رفتاری در کودکان نوپا و بچه ها(گاتلینگ و همکاران ،۲۰۰۵؛اکانر[۱۴]،هرن[۱۵]،گلدینگ[۱۶]،بوریج[۱۷] و گلاور[۱۸] ،۲۰۰۲) تأثیر دارد.

سازوکارهای درگیر در انتقال فشار روانی مادر در دوره بارداری به جنین تنها تا حدی شناخته شده ، اما سه سازوکار احتمالی فرض شده است:۱) انتقال کورتیزول از طریق جفت به جنین ۲) ترشح هورمون های جفت ، در نتیجه ی فشار روانی مادر در دوره بارداری ۳) کاهش جریان خون به جفت در اثر فشار روانی مادر(هویزینک و همکاران ،۲۰۰۴).این سازوکارها می توانند به طور مستقل یا با هم عمل کنند.

به طور خاص نشان داده شده که هیپوکامپ در برابر اثرات سمی سطوح بالای هورمون های استروئیدی[۱۹] درون زا [۲۰]یا برون زا[۲۱] یا پر اکسیژنی جنین حساس است(ساپولسکی[۲۲]،یونو[۲۳]،ربرت[۲۴] و فینچ[۲۵]،۱۹۹۰).برای مثال ، درمان موش های میانسال توسط کورتیکو استرون با آسیب یادگیری فضایی مرتبط بود (بادنف[۲۶] و همکاران،۱۹۹۵). علاوه بر این در انسان ها گلیکوکورتیکوئید[۲۷]حاد با دگزامتازون[۲۸] یا پردنیزون[۲۹] با کاهش عملکرد حافظه اخباری[۳۰] مرتبط بود (نیوکامر[۳۱]،۱۹۹۴؛ولکویتز[۳۲] و همکاران،۱۹۹۰).

اخیراً پژوهش هایی هم درباره تأثیر فشار روانی مادر پیش از تولد برکارکرد شناختی کودک انجام شده است. اثر روانی پیش از تولد( پرسشنامه اضطراب حالت – صفت[۳۳]:STAI ؛ اسپیلبرگ[۳۴]، و همکاران،۱۹۷۰) بر توجه و حافظه کاری مطالعه شد.مشکلات شناختی زیادی در کودکان ۸ تا۹ ساله ای که پیش از تولد در معرض فشار روانی بوده اند ،پیدا شد (وندن برگ ،۲۰۰۴).این مشکلات می توانسته ناشی از اثرات منفی اضطراب پیش از تولد بر هیپوکامپ جنین باشد. از طرف دیگر ،اکانر ،هرون ،گلدینگ و گلاور (۲۰۰۳) رابطه بین فشار روانی مادر در دوره بارداری (شاخص کراون-کریسپ[۳۵] ،بیرتچنل[۳۶] ،اوانز[۳۷] و کنارد[۳۸]،۱۹۸۸) و مشکلات توجهی در کودکان ۶ ساله نیافتند. اما وندن برگ و همکارانش (۲۰۰۴،۲۰۰۵) فشار روانی پیش از تولد را در هفته های ۱۲ تا ۲۲ اندازه گیری کرده اند ، در حالی که اکانر و همکاران (۲۰۰۳) فشار روانی را در هفته های ۱۸ و ۳۲ ،پیش از تولد اندازه گیری کرده اند .این اختلاف در ارزیابی زمان های حاملگی می تواند دست کم تا حدی عدم هماهنگی در نتایج را تبیین کند. با توجه به مطالب بالا قبل از نتیجه گیری های قطعی درباره روابط بین فشار روانی مادر در دوره بارداری و زمان آن ، و رشد شناختی فرزند ، به پژوهش های بیشتری نیاز است.

منبع :

Journal Of Abnormal Child Psychology (2006) 34:789–۷۹۸

[۱] – Cnattingius

۲- Granath

۳-

Petersso ۴ – Harlow ۵ – Henriksen ۶ – Thadani

۷ – Gitau ۸ – Fisk ۹ – Glover ۱۰ – Weinstock ۱۱ – Huizink ۱۲ – Robles de Medina ۱۳ – van den Bergh ۱۴ – O’Connor ۱۵ – Heron ۱۶ – Golding ۱۷ – Beveridge ۱۸ – Glover ۱۹ – steroid ۲۰ – endogeneous ۲۱ – exogeneous ۲۲ – Sapolsky ۲۳ – Uno ۲۴ – Rebert ۲۵ -Finch ۲۶ –Bodnoff ۲۷ -glucocorticoid ۲۸ -dexamethasone

۲۹ -prednisone ۳۰ – declarative ۳۱ – Newcomer ۳۲ –Wolkowitz ۳۳ -State-Trait ۳۴ –Spielberger ۳۵ -Crown-Crisp

۳۶ -Birtchnell ۳۷- Evans ۳۸ -Kennard

توجه : لینک دانلود فایلها بلافاصله پس از خرید ظاهر میشود و به ایمیل شما هم ارسال میشود(پوشه هرزنامه یا spam را چک کنید). در صورتی که پس از خرید با مشکل دانلود در مرورگر گوگل کروم مواجه شدید از این راهنما استفاده کنید. ترجیحا از مرورگر فایرفاکس استفاده کنید (پسورد فایلها: ۱۳۵۷ و یا www.ravanrahnama.ir)