سوء استفاده عاطفی ﭼﯿﺴﺖ؟

سوء استفاده عاطفی

ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ اﻓﺮاد ارﺗﺒﺎط ﺑﺮﻗﺮار ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﮔﺎﻫﯽ اوﻗﺎت ﻗـﺮﺑﺎﻧﯽ سوء استفاده عاطفی ﻣﯽﺷـــﻮﻧﺪ.

ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻋﺎﻃﻔﯽ ﭼﯿﺴﺖ؟

سوء استفاده عاطفی ﻧﻮﻋﯽ اﻟﮕﻮی رﻓﺘﺎری اﺳﺖ ﮐﻪ در ﯾﮏ راﺑﻄﻪ ﺷﮑﻞ ﻣﯽﮔﯿﺮد، ﺑﻪﻃﻮری ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از اﺷـــﺨﺎص ﺳﻌﯽ دارد رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ. ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻋﺎﻃﻔـــﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﻨﺘﺮل ﯾﮑﯽ از اﻓـــﺮاد ﺑﺮ دﯾﮕﺮی ﻣﯽﺷـــﻮد. در ﻧﺘﯿﺠﻪ، ﺑﻪ ﺗﺨﺮﯾﺐ ﺧﻮدﭘﻨﺪاره ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﯽ اﻧﺠﺎﻣﺪ، در ﺣﺪی ﮐﻪ ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮ ﺣﺘﯽ ﺑﻪ ﺧﻮد ﻧﯿﺰ ﺷﮏ ﻣﯽﮐﻨﺪ و ﻧﻤﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺑﻪ ﻗﻀﺎوت ﺧﻮدش اﻋﺘﻤﺎد ﮐﻨﺪ.

سوء استفاده عاطفی در ﻫﺮ رابطه ای ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ وﺟﻮد آﯾﺪ :

راﺑﻄﻪ ﻫﻢ اﺗﺎﻗﯽﻫﺎ، راﺑﻄﻪ دوﺳﺘﺎن ﻗﺪﯾﻢ و ﺟﺪﯾﺪ، رواﺑﻂ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ، راﺑﻄﻪ ﺑﯿﻦ ﻧﺎﻣﺰدﻫﺎ، آﺷﻨﺎﯾﯽﻫﺎی دﺧﺘﺮ و ﭘﺴﺮ، زن و ﺷـــﻮﻫﺮﻫﺎ، و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن. ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ، ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه را در رواﺑﻂ ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﻨﯿﺪ. ﻣﻬﻢ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺮاﻗﺐ ﺑﺎﺷﯿﺪ در ﭼﻨﯿﻦ راﺑﻄﻪای وارد ﻧﺸﻮﯾﺪ ﯾﺎ اﮔﺮ در ﺷﺨﺺ دﯾﮕﺮی ﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮدﯾﺪ، ﺑﻪ او ﮐﻤﮏ ﮐﻨﯿﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮاﻧﺪ ﺧﻮد را از اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻣﺨﺮب و ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺑﯿﺮون آورد. راﺑﻄﻪای ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﻮء اﺳﺘﻔﺎده ﻋﺎﻃﻔﯽ ﻫﻤﺮاه اﺳﺖ، راﺑﻄﻪ ای ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. ارﺗﺒﺎط ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺎﻧﻨﺪ ﺳـــﺎﯾﺮ ﭘﺪﯾﺪ هﻫﺎی رواﻧﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دارای ﻣﺤﺪوده ﻫﺎی ﺳﺎﻟﻢ و ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ. ﺑﺮای آﻧﮑﻪ سوء استفاده عاطفی را ﺑﻬﺘﺮ ﺑﺸﻨﺎﺳﯿﺪ، اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی راﺑﻄﻪ ﺳﺎﻟﻢ را ﺑﺪاﻧﯿﺪ.

وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی راﺑﻄﻪ ﺳﺎﻟﻢ

از راﺑﻄﻪ ﺳﺎﻟﻢ اﻧﺴـــﺎﻧﯽ از ﺟﻤﻠﻪ رواﺑﻂ ﺻﻤﯿﻤﺎﻧﻪ و دوﺳﺘﺎﻧﻪ، رواﺑﻂ ﻋﺎﺷـــﻘﺎﻧﻪ، رواﺑﻂ ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ، ﺷﻐﻠﯽ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ رﺷـــﺪ، ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻋﺰت ﻧﻔﺲ و ﺷﺎدﻣﺎﻧﯽ ﺷـــﻮد. واﻗﻌﯿﺖ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ رواﺑﻂ ﺳﺎﻟﻢ ﺗﺎﺛﯿﺮات ﻣﺜﺒﺖ در ﺧﻮر ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﺮ اﻧﺴﺎ ن دارد و ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﺳﺒﺐ اﺳـــﺖ ﮐﻪ ﯾﮑﯽ از ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﻨﺪه اﺳﺎﺳﯽ ﺳﻼﻣﺖ اﻧﺴـــﺎ نﻫﺎ ،ﭼﻪ ﺟﺴﻤﯽ و ﭼﻪ رواﻧﯽ، داﺷﺘﻦ رواﺑﻂ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ. رواﺑﻂ ﺳﺎﻟﻢ دارای وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی ﺧﺎﺻﯽ اﺳﺖ.

در راﺑﻄﻪ ﺳﺎﻟﻢ اﻧﺘﻈﺎر ﻣﯽرود اﻓﺮاد :

ﺑﺎ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﻣﺤﺘﺮﻣﺎﻧﻪ ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﻨﺪ،

اﺣﺴﺎس اﻣﻨﯿﺖ و راﺣﺘﯽ ﮐﻨﻨﺪ،

ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی و ﺧﺼﻮﻣﺖ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ،

اﺧﺘﻼ فﻫﺎی ﺧﻮد را ﺑﺎ آراﻣﺶ ﺣﻞ ﮐﻨﻨﺪ،

از اوﻗﺎﺗﯽ ﮐﻪ ﺑﺎﻫﻢ ﻣﯽﮔﺬراﻧﻨﺪ ﻟﺬت ﺑﺒﺮﻧﺪ،

از ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﻨﺪ،

ﺑﻪ دﯾﮕﺮی و زﻧﺪﮔـــﯽ وی اﻫﻤﯿﺖ دﻫﻨﺪ، از ﺟﻤﻠﻪ: ﺳﻼﻣﺖ، ﺧﺎﻧﻮاده، ﮐﺎر و …،

ﺑﻪ ﺣﺮﯾﻢﻫﺎی ﺷﺨﺼﯽ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺣﺘﺮام ﺑﮕﺬارﻧﺪ،

ﺑﻪ ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﻋﺘﻤﺎد ﮐﻨﻨﺪ،

ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﻣﺠﺒـــﻮر ﻧﮑﻨﻨﺪ ﺑﺮ ﺧﻼف ﻣﺬﻫﺐ، اﺧﻼق، اﻋﺘﻘﺎدات و ﻋﺎد تﻫﺎی ﺧﻮد رﻓﺘﺎر ﮐﻨﻨﺪ،

ﺑﻪ ﺻﻮرت روﺷﻦ و ﺷﻔﺎف ﻧﻈﺮﺷﺎن را ﺑﯿﺎن ﮐﻨﻨﺪ،

دارای ﺣﺮﯾﻢ ﺷﺨﺼﯽ درﻣﻮرد ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ، ﺗﻠﻔﻦ، اﯾﻤﯿﻞ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن ﺑﺎﺷﻨﺪ،

ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﻪ رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﺳﺎﻟﻢ ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﻨﺪ،

ﺑﯿﺸﺘﺮ اﻃﺮاﻓﯿﺎن از وﺟﻮد ﭼﻨﯿﻦ راﺑﻄ ﻪای ﺧﻮﺷﺤﺎل و راﺿﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ،

ﺑﯿﺸﺘﺮ اوﻗﺎت راﺑﻄﻪﺷﺎن ﺧﻮب ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻪ ﺑﺪ،

ﯾﮑﺪﯾﮕﺮ را ﺑﺮای داﺷﺘﻦ ارﺗﺒﺎﻃﺎت ﺳﺎﻟﻢ دﯾﮕﺮ (ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﺎ دوﺳﺘﺎن ﻗﺪﯾﻢ) ﺗﺸﻮﯾﻖ ﮐﻨﻨﺪ و در اﯾﻦﺑﺎره ﻣﺤﺪود اﯾﺠﺎد ﻧﮑﻨﻨﺪ.

وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی راﺑﻄﻪ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ و سوء استفاده عاطفی

در راﺑﻄﻪ ﻧﺎﺳـــﺎﻟﻢ، ﯾﮑﯽ از ﻃﺮﻓﯿﻦ ﯾﺎ ﻫﺮ دو ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﺮﺧﯽ از وﯾﮋﮔﯽﻫﺎی زﯾﺮ را داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ:

ﺑﮑﻮﺷﺪ دﯾﮕﺮی را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ،

ﺳﻌﯽ ﮐﻨﺪ ﺑﻪ دﯾﮕﺮی اﺣﺴﺎس ﺑﺪ ﺑﻮدن را اﻟﻘﺎ ﮐﻨﺪ،

دﯾﮕﺮی را ﻣﺴـــﺨﺮه ﮐﻨﺪ ﯾﺎ وی را ﺑﺎ ﻧﺎم ﻫﺎی زﺷﺖ ﺧﻄﺎب ﮐﻨﺪ،

ﻧﺤﻮه ﭘﻮﺷﺶ دﯾﮕﺮی را ﺗﻌﯿﯿﻦ ﮐﻨﺪ،

ﻓﺤﺶ و ﻧﺎﺳﺰا ﺑﮕﻮﯾﺪ،

ﺑﺮای دﯾﮕﺮی وﻗﺖ ﻧﮕﺬارد،

از رﻓﺘﺎرﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﻣﺪام اﻧﺘﻘﺎد ﮐﻨﺪ،

ﻧﮕﺮان ﺑﺮﺧﻮرد و رﻓﺘﺎرﻫﺎی دﯾﮕﺮی ﺑﺎﺷﺪ،

دﯾﮕﺮی را از داﺷـــﺘﻦ رواﺑﻂ ﺻﻤﯿﻤﺎﻧﻪ و ﻧﺰدﯾﮏ ﺑﺎ دﯾﮕﺮان ﻣﻨﻊ ﯾﺎ دﻟﺴﺮد ﮐﻨﺪ،

ﻫﻨﮕﺎم ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ، ﺑﯽﺗﻮﺟﻬﯽ ﮐﻨﺪ،

رﻓﺘﺎرﻫﺎی ﻣﺎﻟﮑﺎﻧﻪ ﺑﻪ دﯾﮕﺮی داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،

ﺑﻪ ﺷﺪت ﻏﯿﺮﺗﯽ و ﭘﺮﺣﺴﺎدت ﺑﺮﺧﻮرد ﮐﻨﺪ،

از ﻣﺬﻫﺐ، ﻧﮋاد، ﻗﻮﻣﯿﺖ، ﺿﻌﻒ و … دﯾﮕﺮی اﻧﺘﻘﺎد ﮐﻨﺪ ﯾﺎ از اﻓﺮادی ﮐﻪ اﻧﺘﻘﺎد ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ، ﺣﻤﺎﯾﺖ ﮐﻨﺪ،

ﭘﻮل و اﻣﻮال دﯾﮕﺮی (ﻣﺜﻞ ﻣﺎﺷﯿﻦ ﯾﺎ ﺧﺎﻧﻪ) را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ،

ﺑﻪ ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ، اﻣﻮال ﺑﺎ ارزش، ﯾﺎ آﺷﻨﺎﯾﺎن ﯾﺎ ﻧﺰدﯾﮑﺎن وی ﺻﺪﻣﻪ ﺑﺰﻧﺪ ﯾﺎ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮐﺎرﮐﻨﺪ،

رﻓﺘﺎرﻫﺎﯾﯽ ﻣﺜﻞ ﻫﻞ دادن، زدن، ﭘﺮت ﮐﺮدن اﺷﯿﺎ و ﻣﺎﻧﻨﺪ آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ،

ﺑﻪ اﺣﺴﺎﺳﺎت ﻃﺮف ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﮐﻨﺪ،

داﺋﻢ ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺑﻪ ﻗﻄﻊ راﺑﻄﻪ ﮐﻨﺪ،

ﻣﺎﻧﻊ از دﯾﺪن دوﺳﺘﺎن، آﺷﻨﺎﯾﺎن و ﺧﺎﻧﻮاده ﯾﺎ ﺻﺤﺒﺖ ﮐﺮدن ﺑﺎ آﻧﺎن ﺷﻮد،

ﺑﺮای اداﻣﻪ راﺑﻄﻪ از ﺗﻬﺪﯾﺪ و اﺟﺒﺎر اﺳﺘﻔﺎده ﮐﻨﺪ،

ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﺐ ، ﻣﯽﺗﻮان ﮔﻔﺖ ﻋﻤﺪﺗاً، ﺳﻮءاﺳﺘﻔﺎده ﻋﺎﻃﻔﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرتﻫﺎی زﯾﺮ رخ ﻣﯽدﻫﺪ:

اﺟﺒﺎر ﺑﻪ اﻧﺠﺎم دادن ﺧﻮاﺳﺖ ﻫﺎ،

ﺗﺤﻘﯿﺮ،

ﺟﺪا و ﻣﻨﺰوی ﮐﺮدن،

ﮐﺎﻫﺶ اﻋﺘﻤﺎد ﺑﻪ ﻧﻔﺲ،

ﺑﺮﺗﺮ ﺑﻮدن از ﻧﻈﺮ ﻗﺪرت.

ﻧﮑﺘﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤﯽ ﮐﻪ ﺧﻮب اﺳﺖ ﺑﻪ آن ﺗﻮﺟﻪ ﮐﻨﯿﺪ اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻻزم ﻧﯿﺴﺖ ﮐﻠﯿﻪ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎی ﭘﻨﺞ ﮔﺎﻧﻪ ﭘﯿﺶ ﮔﻔﺘﻪ در راﺑﻄﻪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻠﮑﻪ در ﻫﺮ ﺳﻮءاﺳـــﺘﻔﺎده ﻋﺎﻃﻔﯽ، ﭼﻨﺪ ﻣﻮرد از اﯾﻦ وﯾﮋﮔﯽ ﻫﺎ وﺟﻮد دارد. ﺧﺎﺗﻤﻪ دادن ﺑﻪ راﺑﻄﻪ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ، ﮐﺎر آﺳﺎﻧﯽ ﻧﯿﺴﺖ. ﺑﻪ ﺧﺼﻮص زﻣﺎﻧﯽ ﮐﻪ راﺑﻄﻪ، ﻣﺪت زﻣﺎن زﯾﺎدی ﺑﻪ ﻃﻮل اﻧﺠﺎﻣﯿﺪه اﺳﺖ. اﮔﺮ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی ﺑﺮای ﭘﺎﯾﺎن دادن اﯾﻦ راﺑﻄﻪ، دو ﻃﺮﻓﻪ ﺑﺎﺷﺪ، اوﺿﺎع آﺳﺎن ﺗﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد. در ﻫﺮ ﺣﺎل، در ﭼﻨﯿﻦ رواﺑﻄﯽ، ﺟﺪاﺷﺪن، ﺳﺎﻟﻢﺗﺮﯾﻦ ﺗﺼﻤﯿﻤﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﯽﺗﻮان ﮔﺮﻓﺖ. در ﺷﻤﺎره ﻫﺎی ﺑﻌﺪ ﺷﯿﻮه ﭘﺎﯾﺎن دادن ﺑﻪ رواﺑﻂ ﻧﺎﺳﺎﻟﻢ ﺧﻮاﻫﺪ آﻣﺪ.

اجبار در انجام خواسته ها

در سوء استفاده عاطفی، فرد سعی می کند رفتارهای فرد مقابل را کنترل کند. یکی از روش هایی که چنین کنترلی را اعمال می کند آن است که طرف را وادارد طوری رفتار کند که او می خواهد. در چنین روابطی، رفتارهای زیر بسیار شایع است:

آنان اصرار دارند:

دقیقاً به شــیوه ای که او می خواهد و در همان زمان که اراده می کند کاری انجام شــود. . این موضوع، شامل پوشــش هم می شود مثلا انتظار دارند که طرف مقابل ، دقیقا لباسی را بپوشد که وی می پسندد که ربطی هم به عقاید مذهبی آنان ندارد.
طرف مقابل کارش را یا هر فعالیت مهمی دیگرش را کنار بگذارد تا کار وی را انجام دهد.
کارها و فعالیت های شخص دیگر را مرتباً چک کنند و راجع به رفتارهای لحظه به لحظه وی انتقادهای خود را اعلام کنند.

تحقیر و توهین

در ارتباطات آلوده به سوء استفاده عاطفی، یکی از طرفین به خود اجازه می دهد هر نوع تحقیر، توهین، اهانت و تهمتی را به طرف مقابل روا دارد. آنان انتظار دارند طرف مقابل، کارهایی انجام دهد که برخلاف ارزش ها و عقاید مذهبی و اخلاقی اش اســت. ویژگی های فرد مقابل که معمولا مورد تحســین و تمجید دیگران است، را مسخره می کنند. مایل اند طرف مقابل احساس کند که ارزشی ندارد و کسی به وی اهمیت نمی دهد. از فرد می خواهند کاری را انجام دهد و بعد، برای همین کاری که انجام داده، به وی احساس گناه و شرم می دهند. همچنین، فرد را مجبــور می کنند برای کاری که نکرده، معذرت خواهی کند. آنان اصرار دارند فرد برای خرج کردن کوچک ترین ِپولی از آن ها اجازه بگیرد، حتی اگر پول خودش و یا خانواده اش باشد. موضوع وفاداری، یکی از شایع ترین موارد اتهام در چنین روابط است. آنان، مرتبا این اتهام را وارد می کنند که به طرف مقابل وفادار نیســت و خیانت می کند. چنین افرادی ممکن است در روابط بین نامزدها یا در آشنایی های دختر و پسر، در حضور نامزد خود، روابطی با جنس مخالف داشته باشند و حتی رفتارهای زشت، سبک و نامناسبی نیز از خود نشان دهند.

منزوی کردن

یکی از ویژگی های مهم سوء استفاده عاطفی این است که سعی می کنند، طرف مقابل خود را از دیگران دور کنند، به طوری که فقط و فقط با آنها ارتباط داشــته باشــد. به عبارت دیگر، هدف آنها، داشتن تسلط و ایجاد مالکیت بر فرد دیگری است. به همین دلیل، سعی می کنند طرف مقابل را از سایر دوستی ها و روابط شان دور کنند. معمولا فعالیت هایی که برای منزوی کردن دیگران انجام می دهند به صورت های زیر است:

تحقیر، توهین و حســادت نسبت به افرادی که دیگری دوست شــان دارد از جمله دوستان، آشنایان، و حتی کودکان کم سن و سال،
چک کردن تلفن ها، تماس ها ونامه ها و حتی ایمیل های طرف مقابل،
عصبانیت، آشفتگی و کم کردن یا از بین بردن اشتیاق طرف مقابل به رفت و آمد و معاشرت با افرادی که به آنها علاقه مند است،
محدود و کم کردن ارتباط تلفنی طرف مقابل با دیگران به دلیل ناراحتی از این که دیگران، وقت مشترک آن دو نفر را می گیرند.
بعد از شروع این رابطه، تماس ها، معاشرت ها و رفت و آمدهای فرد با دیگران کم تر می شود.
رنجش، ناراحتی و عصبانیت از این که به هنگام حضور وی، طرف مقابل در کنار یا همراه دوستان و آشنایانش باشد،
فرد همیشه نگران است که اگر دیر کند، طرف مقابل چه واکنشی از خود نشان می دهد.

برتری از نظر قدرت و توانایی ها

افرادی که در روابط خود سوء استفاده عاطفی می کنند معتقداند که:

دارای توانایی های خارق العاده ای هستند مثلاً بسیارباهوش اند، معلومات و اطلاعات زیادی دارند و …
دنیا را بهتر از طرف مقابل خود می شناسند،
دوستان و آشنایانی دارند که رفتارهای طرف مقابل در بیرون را به وی اطلاع می دهند،
برخلاف طرف مقابل شان می دانند که رفتارهای درست چیست.

نکته بسیار مهمی که خوب است به آن توجه کنید این است که لازم نیست کلیه ویژگی های پنج گانه بالا در یک رابطه وجود داشته باشد. بلکه در هر سوء استفاده عاطفی ، چند مورد از ویژگی های بالا وجود دارند.

پایان دادن به یک رابطه ناسالم

خاتمه دادن به رابطه ای ناسالم، کار آسانی نیست. به خصوص، زمانی که رابطه، مدت زمان زیادی به طول انجامیده است. اگر تصمیم گیری برای پایان دادن این رابطه، دو طرفه باشد، باز هم آسان تر از زمانی است که یکی از طرفین، تصمیم می گیرد جدا شود و رابطه را قطع کند. در هر حال، در چنین روابطی، جدا شدن سالم ترین تصمیمی است که می توان گرفت. اصول و مراحل زیر، کمک می کند تا چنین تصمیمی بهتر و راحت تر انجام شود.

الف – تصمیم بگیرید.

اول، سعی کنید، تصمیم خود را در مورد قطع یا ادامه رابطه بگیرید. همانند هر تصمیم گیری دیگر، دوره مهم و سختی را می گذرانید. ابتدا، تکلیف خود را روشن کنید. بعد، در مرحله بعد، تصمیم خود را با وی در میان بگذارید. همانند، هر تصمیم دیگری، باید از اصول تصمیم گیری صحیح اســتفاده کنید. با این حال، با توجه به ویژگی های خاص سوءاستفاده عاطفی و پیچیدگی های آن بهتر است به موارد زیرتوجه کنید:

برکل رابطه تمرکز کنید: یکی از مواردی که افراد در پایان دادن به یک رابطه ناسالم مشکل پیدا می کنند آن است که گاه بر قسمت های مثبت و گاه، بر قسمت های منفی آن تمرکز می کنند. معمولا چنین روابطی، در طی زمان شکل می گیرند و طولانی می شوند و در این مدت نیز هم تجارب خوب و خوشایند و هم تجارب ناخوشایند و صدمه زننده در رابطه وجود داشته است. به همین دلیل، گاهی تمرکز بر منفی ها و مثبت ها، فقط باعث تردید و تزلزل در تصمیم گیری می شود. به همین دلیل، ابتدا، فهرستی از نکات منفی رابطه خود تهیه کنید. این فهرست را در دسترس قرار دهید و هر بار که دچار تردید شدید، دوباره این فهرست را بخوانید.
در این تصمیم گیری، به خودتان توجه کنید: یکی از مواردی که باعث تردید در تصمیم گیری می شود آن است که افراد به موضوعات و مشکلاتی فکر می کنند که مربوط به آنها نیست. این که طرف مقابل، چه صدمه ای می خورد، این که به آنها نیاز دارد و … فقط باعث می شود که تصمیم گیری احساسی کنید. همان طور که می دانید، تصمیم گیری احساسی از اساس غلط و ناسالم است. همچنین، فکر کردن به این که طرف مقابل چه می گوید، چه واکنشی نشان می دهد، شما را مسئول کدام مشکل می داند و …، فقط باعث گیجی شما می شود. اگر به درستی نمی دانید نقش شــما در این مشکلات کدام است، بهتر است با یک نفر سوم به خصوص با یک مشاور در این مورد صحبت کنید.
رابطه با دوستان صمیمی خود را بیشتر کنید: از آن جایی که سوء استفاده عاطفی با صدمه های جدی به اعتماد به نفس و عزت نفس افراد، همراه است و از آن جایی که روابط قبلی خود را مدت ها کنار گذاشته اید و با قطع این ارتباط هم تنهاتر خواهید شد، بهتر است به سراغ دوستان و آشنایان قدیم بروید یا روابط جدیدی را آغاز کنید. چنین روابطی به شما کمک خواهد کرد تا خود را و اعتماد به خودتان را سریع تر بازیابید.
به خودتان رسیدگی کنید: از آن جایی که در سوء استفاده عاطفی، افراد آن قدر کنترل می شوند که خود و استقلال شخصی خود را گم می کنند، خوب است که خودتان را پیدا کنید. انجام کارهایی که قبلا به آنها علاقه داشتید، و توجه به نیازهای خود، بدون ترس از این که کسی شما را سرزنش و توبیخ کند و به شما اتهام وارد کند، به شما کمک خواهد کرد تا زودتر از این رابطه ناسالم بیرون بیایید. از نظر مذهبی، معنوی، هیجانی و جسمی از خود مراقبت و رسیدگی کنید.

ب – تصمیم به جدایی را با طرف مقابل در میان بگذارید:

بعد از این که تصمیم گرفتید رابطه را قطع کنید، حالا موقع آن است که تصمیم خود را به وی اطلاع دهید. در این زمینه، توجه به نکات زیر به شما کمک می کند تا بهتر بتوانید از وی جدا شوید:

کوتاه، مختصر و روشن تصمیم خود را با وی در میان بگذارید: سعی نکنید سخنرانی کنید، تاریخچه مشکلات و مسایل قبلی و صدمه هایی که خوردید را مطرح نکنید بلکه فقط توضیح دهید که به چه علتی تمایل به قطع رابطه دارید.
هیجانی نشوید: اگر کوتاه و مختصر صحبت کنید، هیجانی (احساسی) نخواهید شد. اشک، گریه، عصبانیت، ترحم و … نه تنها کمکی به قضیه نمی کند بلکه شما در را موضع ضعف قرار می دهد. فقط جدی باشید و احساس خود را بیان کنید.
سعی کنید، رفتار غیرکلامی شما با آن چه می گویید متناسب باشد: مراقب باشید حالت بدن شما هم نشان دهنده جدی بودن شما باشد. به همین دلیل، لبخند نزنید، بلکه فقط جدی صحبت کنید.
به برخوردهای طرف مقابل اعتنا نکنید: معمولا افرادی که اهل سوءاستفاده عاطفی هستند وقتی با جدیت طرف مقابل برای قطع رابطه، روبه رو می شــوند، رفتارهای مختلفی از خود نشان می دهند، در پاره ای از موارد؛ بیان متقابل مشکل، طرد، اتهام، خشم و در پاره ای از موارد متوسل به وعده و وعید و معذرت خواهی می شوند. بسیاری از اوقات، قول می دهند که وضعیت صدمه زننده، سوء تفاهمی بیش نبوده است و طرف مقابل اشتباه متوجه شده است وگاهی اوقات نیز قول می دهند که همه چیز درست خواهد شد. شما تصمیم خود را گرفته اید و مهم است که بر اساس تصمیم خود عمل کنید.
نحوه برخورد با طرف مقابل را تمرین کنید: از آن جایی که دربسیاری از موارد، فردی که مورد سوء استفاده عاطفی قرار گرفته است، عزت نفس خود را ازدست داده است و توان مقابله و روبه رویی با دیگری را ندارد، ضروری است که نحوه بیان تصمیم خود را تمرین کند.
اگر نمی توانید تصمیم خود را به وی بگویید، از نامه یا تلفن استفاده کنید. در صورتی که به دلیل صدمه هایی که متحمل شــده اید، قادر نیستید حضوری در مورد تصمیم خود صحبت کنید، می توانید از تلفن اســتفاده کنید و اگر تماس تلفنی نیز برای شــما سخت است می توانید از یک نامه یا ایمیل استفاده کنید. مهم این است که شما بتوانید تصمیم خود را به وی اطلاع دهید.
تماس های تان را قطع کنید: پس از بیان تصمیم تان بــه طرف مقابل، هر نوع ارتباطی را با وی قطع کنید: مالی، مشورتی، حمایتی، و … . گاهی مواقع، ضروری است که ارتباط با تعدادی از دوستان خود را نیز قطع کنید.
به تمــاس های طرف مقابل جواب ندهید: از آن جایی که، در این نوع روابط، ســابقه اقدام به قطع های مکرر رابطه وجود داشته است و همچنین، از این نظر که طرف سوءاستفاده گر، ادامه رابطه را حق خود می داند یا حداقل، اقدام به قطع رابطه را از حقوق اساســی خود به شمار می آورد، ممکن است به تصمیم شما اعتنایی نکند و همچنان در پی ادامه رابطه باشد. به همین دلیل، علاوه بر این که تصمیم خود را به اطلاع وی رساندید، مهم است که بر تصمیم خود پا برجا باشید و به تماس های مکرر وی جواب ندهید. استفاده از تلفن همراه و ارســال پیامک یکی از شایع ترین و مستمرترین اقدامی است که آنان انجام می دهند به همین دلیل خوب اســت که به تماس ها و پیامک ها جواب ندهید وحتی در مواردی خوب است که خط تلفن خود را واگــذار کنید. در صورتی که وی به تماس های مکرر خود ادامه داد و مزاحمت ایجاد کرد از اقدامات قضایی و انتظامی نیز می توانید استفاده کنید.