چطور اعضای خودسر یا لجباز خانواده را وادار به مراقبت از خویش کنیم ?
خودسر یا لجباز
برای انجام این کار سه مرحله وجود دارد:
- گفتگو و ارتباط با فرد
- حمایت از او برای انتخاب خوب
- مراقبت از خود
بسیار مشکل است شاهد امتناع اعضای خانواده از مراقبت از خودشان باشیم. شما ممکن است با والدین سالمند، معتاد یا دارای مشکلات روحی، فامیل مریض یا بقیه اعضای خانواده درگیر باشید. پیدا کردن شیوههایی برای تشویق انتخابهای سالم ضمن حمایت از خود برای شما و خانواده شما با اهمیت است. با اینکه شما نمیتوانید شخصی را مجبور کنید که مسئولیت خود را بهعهده بگیرد، نکاتی وجود دارد که از طریق آنها میتوانید آن شخص را کمک کنید تا از خودش بهتر مواظبت کند.
قسمت اول: گفتگو و برقراری ارتباط با فرد خودسر یا لجباز
دغدغه خود را پیشاپیش صورت بندی کنید. اغلب مشکل است بتوانید مسیر پیوسته ای را در افکار خود دنبال کنید. بنابراین، به نفع شماست که نکات اصلی را پیشاپیش طرح کنید. در اوج گفتگو شما نمیخواهید چیزی را که منظور شما نیست از دهانتان بپرد.
-شما بایستی نامه ای تخیلی به فامیلتان بنویسید و تمام نگرانی هایتان را در آن ذکر کنید. سپس آن نامه را بخوانید تصور کنید که شما در موقعیت آن خویشاوند هستید. این به شما کمک خواهد کرد که دغدغه خود را چارچوب بندی کنید.
-سعی کنید اعتراضات خویشاوند خود را تصور کنید.
-دلایل تأثیر منفی رفتار فرد مورد نظر بر دیگران از جمله خود شما را لحاظ کنید.
-دغدغه خود را با شخص سومی در میان بگذارید. گفتگو را بازگویی نکند اما در مورد آنچه میخواهید بیان کنید و آنچه امیدوارید به دست آورید حتما شفاف باشید.
گفتگو را برای زمان آرام و بدون استرس برنامه ریزی کنید. لازم است با فامیلتان درمورد نگرانی هایتان صحبت کنید. اما باید این کار را به شیوه ای انجام دهید که شانس موفقیت شما را به اوج برساند. طرح پیشاپیش گفتگو به شما کمک میکند بدون صدمه زدن به روابط به نگرانی های خود بپردازید.
گفتگو را پیشاپیش طرح کنید.
-گفتگو را پیشاپیش طرح کنید. منتظر نمانید تا وضعیتی بحرانی پیش بیاد که شما را آزرده کند.
-به فامیلتان اطلاع دهید که شما میخواهید با جدیت با وی صحبت کنید. از طرح گفتگوی سنگین با خویشاوندتان اجتناب کنید. در عوض به او فرصت دهید تا آماده شود.
-مکان و زمان مناسبی انتخاب کنید. شما میتوانید نیت خوبتان را با دعوت خویشاوندتان به صرف شام در بیرون نشان دهید. از مکان و زمانی که مشکل برانگیز است پرهیز کنید. مثلا درباره مشکلات نوشیدن در یک کافه صحبت نکنید.
درباره چیزهایی صحبت کنید که سبب میشوند خویشاوندتان از خود مراقبت نکند. چیزی که ظاهراً برای شما لجاجت است ممکن است احساسات و مسائل زیادی را تحت پوشش قرار دهد. لازم است این پرسش را بادقت طرح کنید. شما میخواهید بیان کنید که شدیداً علاقه دارید که پاسخهای وی را بشنوید. افزون بر این، شما میخواهید به گونه ای سوال بپرسید که از غر زدن یا اعمال فشار اجتناب کنید.
-مثلاً ممکن است بگویید “میدونم که ما همیشه درمورد این مسئله توافق نداریم اما دوست دارم درباره دیدگاه شما بیشتر بدانم”. یا بپرسید: “برای رسیدن و دیدن تراپیست چه مشکلاتی دارد”.
-پرسش شما تلویحاً حاوی قضاوت نباشند. مثلاً نپرسید: “چرا از خوردن غذای مقوی امتناع میکنید”. درعوض بپرسید: “دوست دارم تصمیم شما را درمورد غذای بهتر بدونم. میتونید در این مورد بیشتر صحبت کنید؟”
برخی از مردم درباره لزوم کمک یا احساس گناه درمورد باری که موقعیتشان بر دیگران تحمیل میکند نگران باشند.
-دیگران ممکن است درخصوص وضعیت خود و جستجوی بیمه از طریق وادار کردن خویشاوندان به مسولیت پذیری بسیار بیشتر برای مراقبت از خود هراس داشته باشند. آنها ممکن است تنها باشند و شاهد ناتوانی برای مراقبت از خود باشند.
بدون هیچ قضاوتی فقط گوش کنید و پاسخ بدهید. به خویشاوندتان فرصت دهید تا صحبت کند و حرفش را قطع نکنید یا راه حل ارائه نکنید. اگرچه گفته های خویشاوندانتان ممکن است احساسات شما را تحریک کند، اما همه آنها را یکباره بیان نکنید. واکنش تند و عصبانی فققط موقعیت را بدتر خواهد کرد. درعوض فقط گوش دادن بدون قضاوت را تمرین کنید.
-خودتان را بجای خویشاوندتان بگذارید. به تجربیاتش کاملاً گوش کنید و سعی کنید به او تلقین کنید.
-قبول کنید که ممکن است احساسات، قضاوت و دیدگاههای فامیلتان با شما متفاوت باشد و این کاملا طبیعی است.
-صریح و صادق باشید. شما نباید وانمود کنید که تصمیم های خویشاوندتان تصمیم های بسیار مهمی هستند. بجای این کار، آرام و امین باشید. مثلاً ممکن است بگویید: “میدونم که شما از مصرف دارو برای افسردگی هراس دارید. من با تصمیم شما موافق نیستم اما میتونم بپذیرم که این احساس شماست”.
مشکلات جسمی را با عاطفی اشتباه نگیرید. آگاه باشید که مسائل سلامتی، از دست دادن حافظه، یا عوامل دیگری که ممکن است سبب شوند خویشاوند شما به راحتی نتواند از خودش مراقبت کند یا بفهمد و بیاد اورد که چرا باید از خودش مراقبت کند.
-اگر شما تغییراتی در رفتار فامیلتان مشاهده میکنید که حاکی از زوال عقل یا مسائل شناختی دیگر است؛ لازم است فامیلتان را با کمک یک متخصص حرفه ای ارزیابی کنید.
-تشخیص دهید که برخی رفتارها دارای دلیل فیزیکی هستند. مثلاً قند خون پایین ممکن است سبب رفتار دیابتی و منگی و گیجی شود.
راجع به تأثیراتی که انتخاب فامیلتان دارد صحبت کنید. تأکید کنید که اثرات منفی انتخاب هایش بر روی شما، اطرافیان و بچه هایش را گوشزد کنید.
-هر جا ممکنه از گزاره “من” استفاده کنید. بجای اینکه بگویید، دارید همه را بدبخت میکنید،” مثالهای خاصی را پیشنهاد کنید. میتوانید بگویید:”هنگامی که مست به خانه میایید بنظرم بچه هایتان بسیار نگران و هراسانند. ” یا “از این که هر شب باید بیام پایین تا بیینم شما رو براه هستید، احساس بدی دارم .”
گفتگو را با جمله یا نکته مثبتی تمام کنید. حتی اگر قادر بوده اید که به همه اهدافتان در گفتگو برسید، آنرا با گفتن چیزی تمام کنید که نشان دهد شما برای خویشاوندتان ارزش قائلید. بگذارید بداند که رابطهی شما معنادار است. از او بخاطر وقت گذاشتن و گفتگوی صادقانه تشکر کنید. هدف برنده شدن نیست بلکه ایجاد یک رابطه قابل اعتماد است.
از آدمهای دیگر بخواهید با خویشاوندتان صحبت کنند. دوست، فامیل یا یکی دیگر از اعضای جامعه که قابل اعتمادند ممکن است بتواند به شیوه ای به فامیلتان نزدیک شود که شما نتوانید. افزون بر این، شنیدن پیام مشابه از بیش از یک نفر ممکن است فامیلتان را کمک کند تا جدیت موقعیت را بفهمد.
-مثلاً میتواند او را به شخصی واگذار کنید که فامیلتان برای عقایدش احترام قائل است. ممکن است بتوانند توضیح دهند که چرا صدمه زدن به روابط فامیلی شما نمیتواند هیچ مسئولیتی برای تندرستی و سلامتی کسی ایجاد نمیکند.
-اگر فامیلتان اعتیاد شدید دارد ممکن است شما تصمیم بگیرید مداخله کنید. این وضعیت بایستی با دقت و از طریق مشورت با یک دکتر و مشاور داروساز معتبر بررسی شود.
قسمت دوم مراقبت از فرد خودسر یا لجباز
از فامیلتان حمایت کنید تا انتخاب خوبی داشته باشد.
انتخابهای سالم را ستایش کنید. برای تشویق به رفتارهای سالم، تقویت مثبت بسیار موثرتر از انتقاد است. سعی کنید هنگامی که فامیلتان کار خوبی برای خودش انجام میدهد، یادداشت کنید و دوباره آنرا خاطرنشان و یادآوری کنید.
-مثلاً میتوانید بگویید که :”دقت کردم که برای پیاده روی با دوستانت بیرون رفته بودی. عالیه! بسیار مسرور میشم وقتی میبینم شما لذت میبری و ورزش میکنی.”
-یا میتوانید یک پیام ساده و انرژی بخش بفرستید:”رفتن برای درمان کار خوبیه. میدونم که کار راحتی نیست.”
به رفتار سلامتی، مدل بدهید. نمیتوانید شخص دیگری را وادار کنید از خودش مراقبت کند. اما به او نشان میدهید که تمایل دارید استراحت کنید، تغذیه درست داشته باشید، درباره احساسات خود صحبت کنید سپس احساس بهتری دارید و مهم نیست چه چیزی را انتخاب کند. و میتوانید فقط به او الهام کنید تا تلاش کند.
درباره وضعیت خاص فامیلتان بیشتر بدانید. اگر فامیلتان از مسائل روحی رنج میبرد، الگوهای ارتباطی که عموماً جواب میدهد ممکن است در مورد آنها جواب ندهند. گروههای حامی یا تراپیست یا مشاور شما ممکن است قادر نباشند راهکارهای موثری درخصوص استراتژیهای ارتباطی موثر ندهند. افزون براین، مطالعه درباره وضعیت فامیلتان ممکن است به شما کمک کند تا وضعیت او را بهتر درک کنید.
فعالیتهای تندرستی با فمیلتان داشته باشید. دعوتی دوستانه نشان میدهد که شما برای فامیلتان ارزش قائلید و میخواهید با او زمان سپری کنید. علاوه بر این، انجام دادن یک فعالیت با هم میتواند رابطه شما را محکمتر کند و چیزهایی برای صحبت کردن و پایان کمکش را به ارمغان آورد.
–مثلاً با هم به پیاده روی بروید.
-باهم برای کلاس ایروبیک یا یوگا ثبت نام کنید.
-تبدیل کردن ورزش به یک دیدار اجتماعی میتواند از تنهایی فامیلتان کاسته و کمکش میکند که انتخابهای خوبی داشته باشد.
فامیلتان را به شیوه هایی حمایت کنید که برای شما خوب است. ضمن اینکه لازم است حد و مرزهایی برای آنچه برای فامیلتان انجام دهید تعیین کنید اما این به معنی این نیست که شما نمیتوانید هیچ کاری برای فامیلتان انجام دهید. مجموعه برنامه هایی را توسعه دهید که احساس تاب آوری کنید و رضایت شما را تأمین کند و در عین حال به فامیلتان نیز کمک کند.
-مثلاً، اگر برای شام دعوتش کردید، غذاهای سالم برایش بخرید و بپزید. شما مسولیت ندارید که هر روز به فامیل دیابتی غذا بدهید. اما اگر میزبان یک مهمانی باشید و او را دعوت کنید، آماده کردن یک رفتار دوستانه-دیابتی میتواند یک علامت خوبی باشد.
قسمت سوم مراقبت از فرد خودسر یا لجباز
مواظب خودتان باشید
تشخیص دهید که شما نیز نیاز دارید. مراقبت از یک فامیل بسیار استرس زاست.انگیزه یا موقعیت شما مهم نیست، تشخیص دهید که پذیرفتن مراقبت از هر جنبه از یک فامیل میتواند باعث تاثیر بر سلامتی شما خواهد بود. لازم است مواظب خودتان نیز باشد.
سعی کنید الگوهای اندیشدن منفی را درباره نقشتان در زندگی فامیلتان تغییر دهید. الگوهای اندیشیدن عمومی و رایجی وجود دارد که پرستار را از مراقبت از خود منصرف میکند. این الگوها پیشنهاد میکنند که لازم است که به فکر حمایت از خودتان باشید تا پرستارتان باعث سراسیمگی و اشفتگی شما نشود.
-برای نمونه، میتوانید باور کنید که هیچ کس دیگری نمیتواند بدرستی از فامیلتان مواظبت نکند. در عمل، میتوانید در چرخه وابستگی قرار گیرید؛ فامیلتان ممکن است با کمک گرفتن از دیگران یا پذیرفتن مسئولیت برای مراقبت از خود بهتر از آن باشد که شما انتظار دارید.
-ممکن است باور کنید که نیازهای خود را اولویت بندی کنید. در واقع، ضرورت دارد که ابتدا نیازهای خود را برآورده کنید.
در گروههای حامی مرتبط برای اعضا خانواده شرکت کنید. صحبت کردن با افراد دیگر که داری تجربه هایی هستند که شما رویاروی شده اید میتواند مفید باشد.
قادر به رفتار بد نباشید. این خود نشان رابطه وابستگی به یکدیگر است. ضمن اینکه ممکن است سخت باشد، وظیفه شما نیست که فامیلتان را از احساس دائم نسبت به عواقب منفی رفتارشان منع کنید. بایستی زندگی خود را واژگون کنید تا بیماری یا انتخاب فامیلتان را درست کنید. روابط با وابستگی متقابل و توانمندسازی قابل تحمل و تاب آوری نبوده و نهایتاً تأثیری بر شما خواهند گذاشت.
محدویت آنچه میتوانید انجام دهید را بپذیرید. نهایتاً فامیلتان بایستی خودش درمورد زندگی اش تصمیم بگیرد. پذیرفتن این واقعیت سخت است اما ضروری است.
-اگر فامیلتان به لحاظ صراحتاً قادر نیست تصمیم بگیرد، با پزشکتان درمورد باور قانونی خود صحبت کنید. ممکن است بتوانید قیومیت یا صلاحیتها و اختیارات قانونی دیگری بدست اورید که به شما اجازه دهد تا از طرف فامیلتان تصمیم بگیرید.
خودسر یا لجباز