هوش یا آی کیو (IQ) چیست ?

هوش

تعریف هوش چیست ؟

بیش از دو هزار سال پیش، افلاطون در کتاب “جمهوریت”، هوش را تعیین‌کننده اصلی جایگاه سیاسی و اجتماعی افراد تعریف کرد. اما مطالعه علمی هوش، از قرن نوزدهم با ایده‌ تفاوت‌های فردی در علم ژنتیک و تکامل آغاز شد.

مفهومی انتزاعی است که پایه عینی و محسوسی ندارد، به این دلیل تعریف هوش دشوار است و به دلیل تنوع رفتارهای هوشمندانه، تعاریف متعددی از هوش وجود دارد. با این حال بصورت کلی تعاریف موجود در یکی از این ۵طبقه، جای دارند:

  • تعاریفی که به سازگاری یا انطباق با محیط تاکید دارند.
  • تعاریفی که به توانایی درک روابط تاکید دارند (حل مسایل از راه بینش)
  • تعاریفی که به توانایی یادگیری موضوعات مختلف تاکید دارند.
  • تعاریفی که بر تفکر انتزاعی، یعنی توانایی استفاده از مفاهیم مختلف، نمادهای کلامی و عددی تکیه دارند
  • تمرکز و تداوم در به کار انداختن تواناییها برای رسیدن به یک هدف مطلوب

تعاریف مختلف

بینه و سیمون :

قابلیت عمومی درک و استدلال است .درست قضاوت کردن ، درست درک  کردن  و  درست  استدلال  کردن را فعالیت های بنیادی هوش می دانند و بر همین اساس هوش را توانایی فرد درقضاوت،ادراک واستدلال تعریف می کنند.

ترمن :

ظرفیت فرد در تفکر انتزاعی است و فرد به همان نسبتی که قادربه تفکرانتزاعی است ،هوشمند است.

ژان پیاژه :

هوش ، استعداد انطباق با محیط است .

کاپلان و سادوک:

یعنی توانایی شخص برای همگون سازی معلومات واقعی، یادآوری حوادث گذشته دورونزدیک ،استدلال منطقی وساختن وپرداختن مفاهیم.

اشترن:

استعداد عمومی فرد برای سازگاری عقلی با مشکلات و اوضاع تازه زندگی است .

کتل:

مجموعه استعدادهایی که با آن‌ها شناخت پیدا می‌کنیم، شناخت‌ها را به یاد می‌سپاریم و عناصر تشکیل‌دهنده فرهنگ را به‌کار می‌بریم تا مسائل روزانه را حل کنیم و با محیط ثابت و در حال تغییر سازگار شویم.

وکسلر:

  1. هوش کلی با توانایی هوشمندانه معادل نیست بلکه به عنوان جلوه­های آشکار شخصیت مطرح است.
  2. هو ش مفهومی کلی است که شامل توانایی­های فرد برای اقدام هوشمندانه، تفکر منطقی و برخورد موثر با محیط موثر است.
  3. هوش یک مهارت منحصر به فرد و ایستا نیست بلکه مجموعه ای از توانایی های پویا و متصل به یکدیگر است.

اغلب برداشت می شود که هوش ثابت ، غیر قابل تغییر و مادرزادی است در حالیکه اندازه گیری هوش از عوامل گونگون متاثر است.

هوشبهر براوردی از سطح کارکرد فعلی آزمودنی است که توسط تکالیف مختلف در یک ازمون، اندازه گیری می­شود. هوشبهر برایند تعامل تعداد زیادی از توانایی­هاست و غالبا از جهت گیری تحصیلی، کنجکاوی ، فرهنگ و علایق شخص متاثر است.

یکی از سوتفاهم های متداول و حوزه ای که بالقوه سبب کاربرد نابجای آزمونهای هوشی است هنگامی رخ می دهد که نمره ها به عنوان معرف استعداد مادرزادی تلقی می شوند . هوشبهر نه شاخص توانایی ثابت مادرزادی و نه معرف همه ی موقعیتهای مساله گشایی است بلکه نمونه ای خاص و محدود در برهه معینی از زمان از توانایی هایی است که در معرض نوسانهای متعدد قرار دارد و تا اندازه ی زیاد بازتابی از غنای تجارب گذشته ی فرد است . یکی از محدودیتهای مهم آزمونهای هوش آن است که در بیشتر موارد به فرآیندهای زمینه ساز موجود در مساله گشایی توجه ندارند .آنها به محصول یا نتیجه نهایی متمرکزند و به گامهایی که برای رسیدن به این نتیجه برداشته می شود توجهی ندارند بعبارتی دیگر آنها به “چه” توجه دارند تا به  “چگونه ” .

رویکردهای مختلف نسبت به هوش

  • رویکرد روان سنجی
  • رویکردهای عصب شناختی- زیستی
  • نظریه های رشدی
  • پردازش داده ها

نظریات و آزمونهای مختلف

    • گالتون (سده نوزدهم، زمان پاسخ دهی)
    • بینه
    • اسپیرمن
    • ترستون
    • گاردنر
    • کتل
    • گیلفورد
    • استرنگ
    • وکسلر

شما ممکن است این را هم بپسندید