تفاوتهای شخصیتی زن و مرد : مقایسه ویژگیهای شخصیتی زنان و مردان بر اساس الگوی ۵عاملی شخصیت
تفاوتهای شخصیتی زن و مرد
تعریف شخصیت
شخصیت از بنیادی ترین مفاهیم روانشناسی است که موجب تمایز فرد از دیگران می شود. امروزه شخصیت، به مجموعه ویژگی ها و گرایش های پایداری گفته می شود که رفتارهای متفاوت و مشابه روانشناختی افراد ( افکار، هیجانات، کنش ها ) را تعیین میکند. هم چنین به عنوان عامل تعیین کننده می تواند تمامی رفتارهای انسانی را در عرصه ی زندگی شخصی و اجتماعی تحت تاثیر قرار دهد و گاهی در اثر صفات و ویژگی های ناسازگارانه، فرد و اطرافیان وی را با مشکل مواجه کند.
نظریه های مربوط به ابعاد شخصیت :
یکی از کارآمدترین و جامعه ترین نظریه های مطرح شده درباره شخصیت نظریه پنج عاملی کوستا و مک کری است. الگوی پنج عاملی الگوی نظری است که پنج عامل را به عنوان تمایلات مبنایی که زمینه زیستی دارند شامل می شود، یعنی تفاوت های رفتاری مربوط به پنج عامل به ژن ها، ساختار مغز و مانند آن بر می گردد.کوستا و مک کری شخصیت را در امتداد پنج عامل اصلی شامل روان آزردگی، برونگرایی، انعطاف پذیری، دلپذیر بودن و مسئولیت پذیری توصیف کردند.
- روان آزردگی: به تمایل برای تجربه اضطراب، خود خوری، خصومت، کمرویی، تفکر غیرمنطقی، افسردگی و عزت نفس پایین اطلاق می شود.
- برون گرایی: به تمایل برای مثبت بودن، قاطعیت و مهربانی و اجتماعی بودن گفته می شود.
- انعطاف پذیری عبارت است از تمایل به کنجکاوی، هنرنمایی، خردورزی، با وجدان بودن ،روشنفکری و نوآوری
- دل پذیر بودن: تمایل برای گذشت و مهربانی، سخاوتمندی، اعتماد ورزی، همدلی و فرمانبرداری فداکاری و وفاداری اطلاق میشود .
- مسئولیتپذیری: تمایل به سازماندهی، کارآمدی، قابلیت اعتماد، خویشتنداری، پیشرفت گرایی، منطقه گرایی و تعمق است.
تحقیقات انجام شده درباره تفاوتهای شخصیتی زن و مرد در حوزه پنج عاملی شخصیت :
تحقیقات کاستا و مک کری: با هدف مطالعه الگوی تفاوتهای جنسیتی در صفات شخصیت نشان داد که مردان در برخی از وجوه عامل پذیرش از قبیل پذیرش عقاید جدید نمره بالایی به دست آوردند. در مقابل زنان در عامل پذیرش در زیبایی شناسی و احساسات نمره بالایی داشتند. در عامل برونگرایی مردان در هیجان خواهی و زنان در گرم بودن نمره بالایی داشتند.
تبیین تفاوت در ابعاد شخصیت با استفاده از نظریه زیستی و روانشناسی اجتماعی:
نظریه ی زیستی تفاوت های جنسیتی را ناشی از تفاوت درخلق و خوی ذاتی و فطری بین دو جنس میدانند که با انتخاب های طبیعی، رشد مییابد. از جمله روانشناسان زیستی روانشناسان تکاملی هستند که معتقدند تفاوت زن و مرد ناشی از رویارویی آنان با مسائلی است که مطابق جنسیت و مقتضای تکامل آنها است. برای مثال به دلایل زیستی مانند بارداری و فرزند آوری و شیردهی، زنان بیشتر از مردان و کودکان درگیرند به همین دلیل زنان سازگارتر و پرورش دهنده ترند. برخی دیگر این تفاوتها در شخصیت را ناشی از غدد درون ریز می دانند.
نظریه پردازان اجتماعی معتقدند تفاوتهای شخصیتی زن و مرد ناشی از نقشهای جنسیتی است که برای هر کدام از زن و مرد تعریف شده است. نقش های جنسیتی از توقعات و رفتارهای اجتماعی نشات می گیرد و این نقش ها در دوره رشد درونی می گردند. نقش های جنسیتی بر اساس آداب و فرهنگ و تربیت متفاوت زن و مرد نیز شکل میگیرند
مطالب مرتبط با تفاوتهای شخصیتی زن و مرد
دانلود کتاب شخصیت در بزرگسالی (چشم اندازی به تئوری پنج عاملی شخصیت)
تست نئو یا پرسشنامه شخصیتی پنج عاملی NEO
