اختلال دلبستگی واکنشی بر اساس راهنمای آماری تشخیصی اختلالات روانی DSM-5
اختلال دلبستگی واکنشی نوعی وضعیت نادر و جدی است که در ان یک کودک و یا طفل ارتباط سلامتی با والدین و یا سرپرستان خود برقرار نمیکند و دلبستگی متناسبی نسبت به انها ندارد .این بیماری در صورتی بوجود می اید که نیاز های اولیه کودک به راحتی ،محبت و پرورش براورده نشوند و کودک نتواند ارتباطات پر احساس و دائمی و سرشار از حمایت را با دیگران ایجاد نماید .
این کودکان پس از درمان میتوانند ارتباطات سالم تر و با ثبات تری را با دیگران برقرار نمایند .روش های درمانی اختلال دلبستگی واکنشی شامل ارتباط مثبت بین کودک و پرستار ،محیط پرورش دهنده ،مشاوره ی رواشناسی و یا اموزش پرستار و والدین است .
علل اختلال دلبستگی واکنشی
اطفال و کودکان به محیطی سرشار از حمایت و ثبات نیاز دارند تا بتوانند امنیت و اعتماد را تجربه نمایند .ممکن است نیاز های اولیه انها به خوبی براورده شود به عنوان مثال زمانی که کودکی گریه میکند ،میتوان باتوزیع ارتباطات عاطفی مانند تماس چشمی و لبخند و نوازش ،به نیاز او برای تعوض پوشک و یا تغذیه پاسخ داد .
در صورتی که نیاز های کودک نادیده گرفته شوند و یا پاسخ احساسی والذین به این نیاز ها کافی نباشد ،نمیتوان ارتباط ثابتی را با والدین خود برقرار نماید و یا ارامش و پشتیبانی را حس نماید .
بیشتر کودکان انعطاف پذیر هستند و این امکان وجود دارد که کودکانی که نادیده گرفته شده اند ،در یتیم خانه بزرگ شده اند و یا چندین سرپرست داشته اند هم بتوانند ارتباطات سالمی را برقرار نمایند .هنوز دلیل بروز این اختلال در عده ای و عدم بروز ان در سایر کودکان مشخص نشده است .
تئوری های متفاوتی در خصوص این اختلال و دلایل ان وجود دارد و به منظور درک بیشتر این حالت و بهبود تشخیص و درمان و گزینه های درمانی به درک بیشتری نیاز است .
ملاک های تشخیص اختلال دلبستگی واکنشی در DSM5
A. الگوی مداوم رفتار بازداری شده، از لحاظ هیجانی کناره گیر نسبت به مراقبت کنندگان بزرگسال که با موارد زیر آشکار می شود:
۱ کودک وقتی ناراحت است به ندرت یا خیلی کم تسلی می جوید.
۲ کودک وقتی ناراحت است به ندرت یا خیلی کم به تسلی پاسخ می دهد.
B. اختلال اجتماعی و هیجانی مداوم که با حداقل دو مورد زیر مشخص می شود:
۱ پاسخ دهی اجتماعی و هیجانی خیلی کم به دیگران.
۲ عاطفه مثبت محدود
۳ دوره های تحریک پذیری، غمگینی یا بیمناکی توجیه نشده که حتی در مدت تعامل با مراقبت کنندگان بزرگسال که تهدیدآمیز نیستند، آشکارند.
C. کودک الگوی مراقبت ناکافی مفرط را تجربه کرده که با حداقل یکی از موارد زیر ثابت می شود:
۱ غفلت یا محرومیت اجتماعی به شکل برآورده نشدن مداوم نیازهای هیجانی اساسی برای تسلی، تحریک و محبت توسط بزرگسالان مراقبت کننده.
۲ تغییرات مرکر مراقبت کنندگان اصلی که فرصت تشکیل دادن دلبستگی های با ثبات را محدود می کنند (مثل تغییرات مکرر در مراقبت توسط والدین رضاعی).
۳ بزرگ شدن در محیط های غیر عادی که فرصت برقرار کردن دلبستگی های انتخابی را شدیدا محدود می کنند (مثل موسساتی که نسبت بالای کودک – به – مراقبت کننده دارند).
D. فرض شده که مراقبت در ملاک c مسبب رفتار آشفته در ملاک a است (مثلا اختلالات در ملاک a بعد از فقدان مراقبت کافی در ملاک c شروع می شوند).
E. این ملاک ها برای اختلال طیف اوتیسم برآورده نمی شوند.
F. این اختلال قبل از ۵ سالگی آشکار است.
G. کودک سن رشدی حداقل ۹ ماهه دارد.
مشخص کنید اگر:
مداوم: این اختلال بیش از ١٢ ماه ادامه داشته است.
شدت کنونى را مشخص کنید
اختلال دلبستگى واکنشى هنگامى به صورت شدید مشخص مى شود که کودک تمام نشانه هاى این اختلال را آشکار سازد به طورى که هر نشانه در سطح نسبتا بالایى آشکار شود.
درمان اختلال دلبستگی واکنشی
کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی واکنشی ،توانایی و ظرفیت لازم برای ایجاد دلبستگی را دارند ولی این توانایی با تجربیات انها به چالش کشیده شده است .بهترین درمان موجود برای این کودکان ایجاد محیطی سرشار از محبت و حمایت و ثبات و روابط مثبت به همراه سرپرستان مناسب است .
هیچ درمان استانداردی برای اختلال دلبستگی واکنشی وجود ندارد ولی درمان باید شامل سرپرست و والدین و کودک شود .درمان زود هنگام میتواند نتایج حاصل را بهبود بخشد .اهداف این روش های درمانی به منظور حصول اطمینان از این موارد صورت میگیرند :
• برخورداری از محیطی ایمن و پایدار توسط کودک
• ایجاد ارتباطات مثبت با والدین و سرپرستان توسط کودک
استراتژی های درمانی عبارتند از :
• بهبود رشد کودک با مراقبت و پاسخ گویی و پرورش مناسب
• استفاده از سرپرستان و یا پرستاران دائمی به منظور ایجاد محیطی پایدار برای کودک
• ایجاد محیطی مثبت و انگیزشی و تعاملی برای کودک
• توجه به نیاز های متناسب پزشکی و ایمنی و مسکن کودک
سایر خدمانی که برای کودک و خانواده وی مفید میباشند عبارتند از :
• مشاوره روان شناسی فردی و خانوادگی
• اموزش والدین و یا سرپرستان در خصوص این اختلال
• کلاسهای اموزشی مهارتهای والدین
تکنیک های اصلاحی و بحث برانگیز
اکادمی امریکایی روان پزشکی بزرگسالان و کودکان ،انجمن روان پزشکی کودکان و انجمن حرفه ای امریکا در خصوص سواستفاده از کودکان ، همگی روش های خطرناک و اثبات نشده ی درمانی اختلال دلبستگی واکنشی را مورد انتقاد قرار داده اند .
این تکنیک ها شامل روش هایی میشوند که در ان کودک مجبور میشود تا مقاوت خود در برابر دلبستگی را از بین ببرد –یک تئوری اثبات نشده از دلیل بروز این اختلال .این اقدامات بحث برانگیز میتوانند اسیب های فیزیکی و روانی را به فرد وارد نمایند و به مرگ های ناگهانی بینجامند .
این مجموعه را ببینید
