خودکشی : راهنمای خانواده برای مقابله با بحران خودکشی

خودکشی یعنی چه؟

یعنی پایان دادن عمدی به زندگی خود.

خودکشی معمولاً فریادی است برای کمک

بسیاری از مردم وقتی صحبت از قصد خودکشی می کنند در حقیقت دارند تقاضای کمک می کنند.

هر اشاره ای به قصد خودکشی را بسیار جدی بگیرید.

خودکشی

چرا باید درباره خودکشی مطالبی بدانیم؟

خودکشی یک گناه است.

قابل پیشگیری است: در اغلب موارد با رساندن کمک لازم به شخص می توان از خودکشی او جلوگیری کرد.

زیرا خودکشی بسیار شایع است:

هرساله تعداد زیادی از انسان ها براثر خودکشی جان خود را از دست می دهند.
خودکشی یکی از ده عامل اصلی مرگ در رده سنی بین ۱۵تا۳۰ سال است.
دربعضی مناطق ایران خودکشی های فجیع دربین زنان شایع است.

چه عواملی باعث خودکشی می شوند؟

عوامل متعددی در خودکشی نقش دارند. از جمله:

افسردگی

یکی از عوامل عمده خودکشی به شمار می آید. فرد افسرده احساس ناامیدی می کند و انگیزه ای برای زندگی ندارد.

سایر بیماری های روانی

مثل اسکیزوفرنی و اختلالات شخصیت ممکن است باعث خودکشی شوند.

سوءمصرف الکل

چه در افراد افسرده و چه درکسانی که افسرده نیستند، احتمال خودکشی را زیاد می کند.

سوءمصرف مواد مخدر و داروها

با مختل کردن قوه قضاوت و کاهش تسلط برخود و تقویت افکار خودکشی، فرد را به سوی خودکشی سوق می دهد.

همه این مشکلات، درمان مؤثر دارند.

سایر عوامل مربوط به خودکشی عبارت اند از:

سابقه خانوادگی

وجود سابقه خود کشی در خانواده، احتمال خود کشی در یک نفر را بیشتر می کند.

مواد شیمیایی مغز

افرادی که دچارکمبود یک ماده شیمیایی به نام سروتونین در مغزخود هستند، بیشتر درمعرض خطر خودکشی قرار دارند.

بیماری های شدید

بعضی بیماران مبتلا به دردهای مزمن یا بیماری های شدید و ناتوان کننده، برای رهایی از رنج بیماری دست به خودکشی می زنند.

هرکسی ممکن است دست به خودکشی بزند

میزان خودکشی در اجتماع بستگی به عوامل مختلفی دارد، ازجمله:

جنس

زنان بیش از مردان اقدام به خود کشی می کنند. اما میزان خودکشی منجر به مرگ در مردان بیشتر است.

نژاد

در آمریکا، میزان خودکشی درمیان سرخپوستان و سفیدپوستان بیشتر از سایر نژادهاست.

سن

خودکشی در سن بالا و همچنین در سن نوجوانی و جوانی شایع تر است.

ازدواج

در سن بالا، میزان خود کشی درکسانی که طلاق گرفته اند، بیوه شده اند یا تنها زندگی می کنند بیشتر است.

کار

میزان خود کشی دربین بیکاران بیشتر است.

بعضی عقاید غلط درمورد خودکشی

عقیده غلط: صحبت کردن درباره خودکشی، فرد را به فکرخود کشی می اندازد.

واقعیت: این افراد خودشان در فکر خود کشی هستند. صحبت کردن درباره آن ممکن است مانع از اقدام آن ها شود.

عقیده غلط: وقتی کسی قصد خودکشی کرده باشد، دیگر نمی شود کاری کرد.

واقعیت: دوره بحرانی معمولاً کوتاه است و اگر به شخص کمک شود ممکن است نجات یابد. اما به یاد داشته باشید که بحران بعدی هم ممکن است روی دهد. باید هربار اقدام به خود کشی را جدی بگیریم و کمک های لازم را در اختیار بگذاریم.

عقیده غلط: افرادی که خودکشیهای ناموفق دارند فقط قصد جلب توجه دارند.

واقعیت: اقدام به خودکشی اغلب راهی برای جلب توجه است، یعنی در واقع فرد به این وسیله دارد تقاضای کمک می کند. اگر دراین موقعیت به او کمک نکنیم ممکن است دفعه بعد دست به اقدام خطرناکتری بزند.

خودکشی

علائم هشداردهنده خودکشی را بشناسید

فردی که قصد خود کشی دارد ممکن است:

برای مردن آماده شود: مثلاً وصیت نامه بنویسید یا به طور غیرمنتظره تغییراتی در وصیت نامه خود بدهد یا اموال خود را ببخشد.

تغییر شخصیت دهد

مثلاً تغییراتی درنحوه خورد و خوراک، خواب یا روابط جنسی او بروز کند.

درباره خودکشی صحبت کند

یاتهدید به خود کشی نماید. ممکن است حرف هایی از این قبیل بزند که: «زندگی دیگر فایده ای ندارد» و «دیگر هیچ چیز مهم نیست».

شدیداً افسرده شود

احساس ناامیدی و بی علاقگی نسبت به کار و زندگی کند و از دوستان و خانواده کناره بگیرد.

حالش بهتر شود

وقتی به دلیل نامعلومی، تغییر ناگهانی در روحیه شخص ایجاد می شود ممکن است نشانه این باشد که فرد فکر می کند به زودی مشکلات او تمام خواهد شد.

اگر کسی یک بار اقدام به خودکشی کرده است، ممکن است بازهم این کار را تکرار کند.

فرد را از لحاظ عاطفی حمایت کنید

برای کسی که قصد خود کشی دارد، مهم است که بداند شما به او توجه دارید.

همه ما دوستت داریم!

نشان دهید:

که احساسات او را جدی می گیرید و قصد کمک به او دارید.

نزد او بمانید:

تاوقتی او را به مرکز یا کسی برسانیدکه مسئولیت مراقبت و درمان او را برعهده بگیرد.

گوش کنید:

حرف های او را بشنوید و درباره افکار و احساساتش بپرسید. به او کمک کنید تا احساسات خود را بیان کند.

توضیح دهید:

که با کمک و حمایت، حال او بهتر خواهد شد. مراکزی را که می توانند کمک کنند، به او معرفی کنید.

بعضی «نباید»ها

نباید با او بحث کنید. سعی کنید با دلیلی او را قانع کنید.

نباید انگیزه های فرد را تجزیه و تحلیل کنید چرا که قصد خود کشی دارد.

نباید فرد را بترسانید یا در معرض آزمایش قرار دهید. مثلاً: «اگر جرئت داری این کار را بکن.»

اقدامات مثبت را تشویق کنید

مثلاً کمک کنید که فرد:

مشغول باشد: افراد افسرده اغلب غیرفعال و منزوی می شوند و این امر افسردگی آن ها را شدیدتر می کند. کمک کنید تا بیمار تعادلی در کار و تفریح خود ایجاد کند.

ورزش کنید: با ورزش فرد احساس سلامت خواهد کرد. منظور از ورزش فعالیت بدنی متوسط به مدت حداقل ۳۰دقیقه در هر روز یا اغلب روزهاست.(قبل از شروع ورزش با پزشک مشورت کنید)

شرایط خانه خود را بهتر کنید: اگر شرایط زندگی خانوادگی مشکل آفرین است راهی برای بهبود آن بیابید. مثلاً می توانید ازمشاور خانواده کمک بگیرید.

لحظه ای از شرایط موجود دور شود : حتی تغییر موقت شرایط تأثیر مهمی در افکار فرد دارد و فرصت خوبی است برای اینکه دید جدیدی نسبت به وضعیت خود پیدا کند.

برای مشکلات راه حل بیابید

فرد را متوجه کنید که هیچ مشکلی نیست که راه حلی نداشته باشد و اینکه او می تواند:

درباره آن صحبت کنید

نگه داشتن مشکلات در فکر خود، کمکی به حل آن ها نمی کند. اگر مشکل به دیگران هم مربوط می شود بهتر است در حل آن از آن ها هم کمک بخواهید.

وضعیت خود را تغییر دهید

کمک کنید تا فرد برای رهایی از وضعیت پراسترس و تحت فشار، راه مثبتی بیابد.

آرامش را بیاموزید

به کمک تفریح، ورزش و روش های آرامسازی (مثل تنفس عمیق) فرد بهتر می تواند با استرس ها مقابله نماید.

کمک شما مهم است ولی به تنهایی کافی نیست. فرد را تشویق کنید که به روانپزشک یا مشاور مراجعه نماید.

خودکشی چه تأثیری برخانواده دارد؟

اعضای خانواده علاوه بر احساسات طبیعی که در موقع مرگ یکی از عزیزان دست می دهد، دچار این احساسات می شوند:

احساس خشم

اعضای خانواده ممکن است از دست خود خشمگین باشند که چرا نتوانسته اند عزیزشان را از مرگ نجات دهند. همچنین ممکن است از دست فرد خود کشی کرده عصبانی باشند که چرا باعث عذاب روحی آن ها شده است.

خود کشی ناموفق هم باعث استرس می شود. دراین شرایط اعضای خانواده حس می کنند: