پرسشنامه عدالت زناشویی
پرسشنامه عدالت زناشویی
سنجش عدالت در پژوهشها
سنجش عدالت در پژوهشهای گذشته بیشتر با پرسشنامههای مختلف که به وسیله هاتفیلد و همکارانش ساخته شده است انجام گرفته است که به شکل کلی این پرسشنامهها سه پرسشنامه ی یک سوالی که عدالت را در روابط زناشویی مورد سنجش قرار می دهد، چون سنجش عدالت هاتفیلد، سنجش عدالت هاتفیلد و همکاران (۱۹۷۷،۱۹۷۸)، پرسشنامه اصلاح شده عدالت زناشویی(هاتفیلد ترامپسون و همکاران، ۱۹۹۰) و پرسشنامهی چند آیتمی ترامپسون، هاتفیلد و همکاران(۱۹۸۱) که به سنجش عدالت در حوزههای مختلف زندگی که جنبهی بده بستانی دارد میپردازد تشکیل میشود. مطالعات زیادی چون: بوانک و ماتسارس،(۱۹۹۹)؛ هاتفیلد و همکاران،(۱۹۸۲)؛ پترسون، (۱۹۹۰)؛ راچلین، (۱۹۸۷)، لارسون و همکارانش (۱۹۹۸) و اسپرچر، (۲۰۰۱) میتوان نام برد که از پرسشنامهی اصلاح شده عدالت زناشویی(هاتفیلد ترامپسون و همکاران، ۱۹۹۰) استفاده کردهاند. علاوه بر آن از پرسشنامهی هاتفیلد و همکارانش(۱۹۷۸) نیز در تحقیقاتی چون: کویجر و همکاران،( ۲۰۰۲)؛ لارسون و همکاران، (۱۹۹۸)؛ آتنه و همکاران،(۱۹۸۴) و والستر و همکاران، (۱۹۷۸) مورد استفاده قرار شده است. ازپرسشنامه چند آیتمی هاتفیلد نیز تا آنجا که محقق اطلاع دارد تنها در تحقیق ترامپسون و همکاران(۱۹۸۱) مورداستفاده قرار گرفته است. مقیاسهای هاتفیلد و همکارانش جزئی از NSFH data نیست و نمیتواند در مطالعات اخیر مورد استفاده قرار گیرد با این وجود چیزی که در تحقیقات گذشته فراموش شدهاست استفاده از مقیاسهای چند آیتمی جایگزین که داری NSFH data است میباشد و از آنجا که مقیاسهای مورد استفاده در تحقیقات گذشته در چهارچوب NSFH data نیست و این یک معیار بین المللی است نمیتوان از مقیاسهای ذکر شده در بالا استفاده کرد (بنجامین،۲۰۰۶). یکی دیگر از روشهای مورد استفاده در سنجش عدالت سنجش عدالت در حوزههای مختلف تقسیم مسئولیتهای خانواده و قدرت در زندگی چون تصمیم گیری میباشد که تحقیقات مختلفی چون بنجامین،۲۰۰۶؛ فریسکو و ویلیامز، ۲۰۰۳؛ کلترانه، ۲۰۰۰ و … از آن استفاده کردهاند. محققان در این پژوهش سعی کردند برای سنجش عدالت به ادغام این دو روش بپردازند.
پرسشنامه عدالت زناشویی
پرسشنامه محقق ساخته عدالت زناشویی پرسشنامهای ۲۶ سوالی است. پرسشنامه عدالت زناشویی اقتباسی از چهار پرسشنامه حدود فعالیت و نقش ( مایکلز و همکاران،۱۹۸۴)، ادراک انصاف بنجامین (۲۰۰۶)، ادراک عدالت و برابری در کارهای خانگی فریسکو و ویلیامز(۲۰۰۳) و پرسشنامه چند آیتمی ترامپسون و همکاران (۱۹۸۱) میباشد. پرسشنامه عدالت زناشویی به صورت چند آیتمی ساخته شدهاست دارای ۴ خرده مقیاس میباشد و درسوالات هر خرده مقیاس دو سری سوال که یکی سری مفهوم برابری و دیگری احساس عدالت را میسنجد آورده شدهاست.
خرده مقیاسهای پرسشنامه عدالت زناشویی
پرسشنامه عدالت زناشویی از ۴ خرده مقیاس «عدالت در تقسیم مسئولیتهای خانواده»، «عدالت در قدرت»، «عدالت در احترام به اطرافیان»، «عدالت در توجه به نیازها» تشکیل شدهاست.
- عدالت در تقسیم مسئولیتهای خانواده: این مولفه به احساس عدالت (برابری، عدالت) در مسئولیتهای مختلف درونخانگی از جمله: کارهای درونخانگی، تربیت فرزندان، تامین هزینههای زندگی مربوط میشود. این خرده مقیاس از طریق سوالات( الف-ب) ۲،۱و۳ سنجیده میشود
- عدالت در تقسیم قدرت: این مولفه به احساس عدالت (برابری، عدالت) در قدرت تصمیم گیری و داشتن آزادیهای لازم برای ادامه تحصیل، داشتن شغل و پرداختن به علایق شخصی مربوط میشود. این خرده مقیاس از طریق سوالات( الف-ب) ۴، ۷ و ۸ سنجیده میشود.
- عدالت در احترام به اطرافیان یکدیگر: این مولفه به احساس عدالت(برابری، عدالت) در احترام به اطرافیان( دوستان و خویشاوندان) مربوط میشود. این خرده مقیاس از طریق سوالات( الف-ب) ۵ و۶ سنجیده میشود.
- عدالت در توجه به نیازهای یکدیگر: این مولفه به احساس عدالت (برابری، عدالت) در توجه به نیازهای مختلف چون: نیازهایجنسی، نیاز به درک و اهمیت در موقعیتهای سخت زندگی، نیاز به تعهد دیگری، تلاش برای خوب نگهداشتن رابطه، نیاز به قدردانی در قبال کارهای یکدیگر مربوط میشود. این خرده مقیاس از طریق سوالات( الف- ب) ۹، ۱۰، ۱۱، ۱۲و ۱۳سنجیده میشود
روش نمره گذاری پرسشنامه عدالت زناشویی
نمرهگذاری پرسشنامه عدالت زناشویی با مقیاس لیکرت و در یک طیف ۷ گزینهایی از ۱ تا ۷ درجهبندی میشود. همانطور که قبلا اشارهشد این مقیاس دو متغیر برابری و عدالت را مورد سنجش قرار میدهد. در هر دو متغیر برابری(سوالات الف) و عدالت (سوالات ب)، افرادی که نمره آنها بین بین ۳.۲۵ تا ۴.۷۵ میباشد روابط برابرانه و عادلانه به حساب آورده میشوند و افرادی که نمره آنها از ۱ تا ۳.۲۵ باشد افراد سودبرنده و افرادی که نمره آنها از۴.۷۵ تا ۷ باشد افراد ضررده محسوب میشوند. نمره برابری با عدالت و نمره عدالت (سوالات ب) با رضایت زناشویی وارد تحلیل میشوند. با این وجود که طیف نمرات هم در برابری و هم در عدالت بین ۱ تا ۴.۷۵ بوده است نمرات کمتر، ملاک ناعادلانه بودن و نمرات بیشتر را ملاک عادلانه بودن رابطه فرض شدهاست.
پایایی پرسشنامه عدالت زناشویی
از آنجا که پرسشنامه عدالت زناشویی دو مفهوم برابری و عدالت را میسنجد و برای تجزیه و تحلیل دادهها نمره عدالت وارد تحلیل شدهاست. برای بدست آوردن پایایی این پرسشنامه محقق نمرات عدالت را وارد تحلیل کرده و پایایی پرسشنامه را از طریق آلفای کرونباخ در اجرای پایلوت بر روی ۴۰ نفر(۲۰ زوج) که در کارگاههای آموزش خانواده در بهزیستی شهر بندرعباس برگزار شده بود ۸۰% بهدست آوردهاست. و برای خرده مقیاسها نیز پایایی آلفا به شکل جداگانه محاسبه شده که در مولفه عدالت در تقسیم مسئولیتهای خانواده ۷۶%؛ عدالت در تقسیم قدرت ۸۲%؛ عدالت در احترام به اطرافیان یکدیگر ۸۱% و عدالت در توجه به نیازهای یکدیگر %۸۱ بهدست آمده است.
روایی پرسشنامه عدالت زناشویی
روایی پرسشنامه عدالت زناشویی را محقق با استفاده روش روایی محتوا بهدست آوردهاست. ابتدا پرسشنامهی اولیه پس از بازگرداندن به زیان انگلیسی به پرفسور هاتفیلد ارسال شد که ایشان پیشنهاداتی جهت بهتر شدن پرسشنامه مذکور ارائه داده بودند که در پرسشنامه مورد استفاده قرار گرفتند. پس از آن این پرسشنامه به چندین نفر از نفر از صاحبنظران حوزه مشاوره و روانشناسی کشور همراه با نامه معرفی و ارائه توضیحات لازم ارسال و توانستیم نظر ۱۰ نفر از آنها را درمورد پرسشنامه خود بهدست آوریم. بهشکل کلی این افراد روایی خوبی را برای پرسشنامه عدالت گزارش کردند و پیشنهاداتی برای بهتر شدن پرسشنامه داشتند که در پرسشنامه عدالت مورد استفاده قرار گرفت.
سوالات پرسشنامه عدالت زناشویی
پاسخدهنده گرامی:
لطفا هریک از سوالات را به دقت بخوانید و با توجه به زندگی زناشویی خود یکی از گزینه های مورد نظر را با علامت ضربدر (×) مشخص نمایید. پیشاپیش از از همکاری شما متشکریم.
- الف: در خانواده شما مسئولیت انجام کارهای درون خانه با چه کسی است؟
تنها با من است.
بیشتر با من است.
کمی بیشتر از همسرم با من است.
به شکل برابر با هر دویمان است.
کمی بیشتر از من با همسرم است.
بیشتر با همسرم است.
تنها با همسرم است.
- الف: در خانواده شما مسئولیت تامین هزینه های زندگی با چه کسی است ؟
تنها با من است
بیشتر با من است
کمی بیشتر از همسرم با من است
به شکل برابر با هر دویمان است
کمی بیشتر از من با همسرم است
بیشتر با همسرم است.
تنها با همسرم است.
۳ ب: با توجه به پاسخ سوال قبل، رفتار خود و همسرتان را در تامین هزینه های زندگی خانواده خود چه مقدار عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاً غیرعادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هردویمان عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملا غیر عادلانه است.
۴ .الف: در خانواده شما تصمیم گیری ها با چه کسی است ؟
تنها با من است
بیشتر با من است
کمی بیشتر از همسرم با من است
به شکل برابر با هر دویمان است
کمی بیشتر از من با همسرم است
بیشتر با همسرم است
تنها با همسرم است
۴.ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل، رفتار خود و همسرتان در تصمیمگیری ها را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
- الف : مقدار احترامی که در خانواده شما برای برای دوستان شما و دوستان همسرتان وجود دارد را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینه های زیر را علامت بزنید؟
برای دوستان من خیلی بیشر است.
برای دوستان من بیشر است.
برای دوستان من کمی بیشر است.
برای دوستان هر دو ما مساوی است
برای دوستان همسرم کمی بیشر است.
برای دوستان همسرم بیشر است.
برای دوستان همسرم خیلی بیشر است.
- ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل در مورد احترام برای دوستان خود و همسرتان این وضعیت را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
۶.الف : مقدار احترامی که در خانواده شما برای برای خانوادهی پدری شما و همسرتان وجود دارد را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینه های زیر را علامت بزنید؟
برای خانواده ی من خیلی بیشر است.
برای خانواده ی من بیشر است.
برای خانواده ی من کمی بیشر است.
برای هر دو خانواده مساوی است
برای خانواده ی همسرم کمی بیشر است.
برای خانواده ی همسرم بیشر است.
برای خانواده ی همسرم خیلی بیشر است.
۶ .ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل در مورد احترام برای خانواده خود و همسرتان این وضعیت را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
برای من کاملاٌ غیر عادلانه است.
برای من خیلی غیرعادلانه است.
برای من کمی غیر عادلانه است.
برای هر دوی ما عادلانه است.
برای همسرم کمی غیر عادلانه است.
برای همسرم خیلی غیر عادلانه است.
برای همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.یلی غیرعادلانه است.رای من کمی غیر
- الف: مقدار آزادی که در خانواده شما برای شما و همسرتان در داشتن شغل یا ادامه تحصیل وجود دارد را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینه های زیر را علامت بزنید؟
آزادی من خیلی بیشر است.
آزادی من بیشر است.
آزادی من کمی بیشر است.
برای هر دوی ما مساوی است.
آزادی همسرم کمی بیشتر است
آزادی همسرم بیشتر است
آزادی همسرم خیلی بیشتر است.
۷.ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل مقدار آزادی که در خانواده شما برای شما و همسرتان در داشتن شغل یا ادامه تحصیل وجود دارد را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
برای من کاملاٌ غیر عادلانه است.
برای من خیلی غیرعادلانه است.
برای من کمی غیر عادلانه است.
برای هر دوی ما عادلانه است.
برای همسرم کمی غیر عادلانه است.
برای همسرم خیلی غیر عادلانه است.
برای همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
- الف: مقدار آزادی که در خانواده شما برای شما و همسرتان در پرداختن به علایق شخصی چون فعالیت های هنری، ورزشی و بازدید از مکآنهای مورد علاقه، تفریح با دوستان وجود دارد را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینه های زیر را علامت بزنید؟
آزادی من خیلی بیشر است.
آزادی من بیشر است.
آزادی من کمی بیشر است.
برای هر دوی ما مساوی است.
آزادی همسرم کمی بیشتر است
آزادی همسرم بیشتر است
آزادی همسرم خیلی بیشتر است.
۸.ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل مقدار آزادی که در خانواده شما برای شما و همسرتان وجود دارد را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
برای من کاملاٌ غیر عادلانه است.
برای من خیلی غیرعادلانه است.
برای من کمی غیر عادلانه است.
برای هر دوی ما عادلانه است.
برای همسرم کمی غیر عادلانه است.
برای همسرم خیلی غیر عادلانه است.
برای همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
۹.الف: مقدار تلاشی که شما برای رضایت به همسرتان و همسرتان برای رضایت شما در زمینهی مسائل جنسی انجام میدهید را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینه های زیر را علامت بزنید؟
تلاش من خیلی بیشر است.
تلاش من بیشر است.
تلاش من کمی بیشر است.
تلاش هر دوی ما مساوی است.
تلاش همسرم کمی بیشتر است
تلاش همسرم بیشتر است
تلاش همسرم خیلی بیشتر است.
۹ .ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل رفتار خود و همسرتان را در جلب رضایت همدیگر در زمینه مسائل جنسی تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
۱۰.الف: مقدار تلاشی که شما برای رضایت به همسرتان و همسرتان برای رضایت شما در زمینهی درک و نگرانی در موقعیتهای سخت انجام میدهید را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینههای زیر را علامت بزنید؟
من برای همسرم خیلی بیشر است.
من برای همسرم بیشر است.
من برای همسرم کمی بیشر است.
برای هر دوی ما مساوی است.
همسرم برای من کمی بیشتر است
همسرم برای من بیشتر است
همسرم برای من خیلی بیشتر است.
- ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل رفتار خود و همسرتان را در جلب رضایت همدیگر در زمینه درک و نگرانی در موقعیتهای سخت تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
الف: : مقدار تلاشی که شما برای رضایت به همسرتان و همسرتان برای رضایت شما در زمینهی تعهد نشان دادن برای یکدیگر انجام میدهید را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینه های زیر را علامت بزنید؟
تعهد و پایبندی من خیلی بیشر است.
تعهد و پایبندی من بیشر است.
تعهد و پایبندی من کمی بیشر است.
هر دوی ما مساوی است.
تعهد و پایبندی همسرم کمی بیشتر است
تعهد و پایبندی همسرم بیشتر است
تعهد و پایبندی همسرم خیلی بیشتر است.
- ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل رفتار خود و همسرتان را در جلب رضایت همدیگر در زمینهی تعهد نشان دادن برای یکدیگر را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
۱۲ .الف: مقدار تلاشی که شما برای رضایت به همسرتان و همسرتان برای رضایت شما در زمینهی تلاش برای برای خوب نگه داشتن رابطه زناشویی خود انجام میدهید را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینههای زیر را علامت بزنید؟
تلاش من خیلی بیشتر است
تلاش من بیشر است.
تلاش من کمی بیشر است.
تلاش هر دوی ما مساوی است.
تلاش همسرم کمی بیشتر است.
تلاش همسرم بیشتر است.
تلاش همسرم خیلی بیشتر است.
۱۲ . ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل رفتار خود و همسرتان در جلب رضایت یکدیگر در زمینه خوب نگه داشتن رابطهی زناشویی خود تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
- الف: مقدار تلاشی که شما برای رضایت به همسرتان و همسرتان برای رضایت شما در زمینهی قدردانی از فعالیتهای یکئیگر انجام میدهید را با هم مقایسه کرده و یکی از گزینههای زیر را علامت بزنید؟
قدردانی من خیلی بیشتر است
قدر دانی من بیشر است.
قدردانی من کمی بیشر است.
قدردانی هر دوی ما برای هم مساوی است.
قدردانی همسرم کمی بیشتر است.
قدر دانی همسرم بیشتر است.
قدردانی همسرم خیلی بیشتر است.
۱۳ . ب: با توجه به پاسخ خود به سوال قبل، رفتار خود و همسرتان در جلی رضایت یکدیگر در زمینهی قدردانی از کارهای یکدیگر را تا چه حدی عادلانه میبینید؟
رفتار همسرم کاملاٌ غیر عادلانه است.
رفتار همسرم خیلی غیرعادلانه است.
رفتار همسرم کمی غیر عادلانه است.
رفتار هر دوی ما عادلانه است.
رفتار من کمی غیر عادلانه است.
رفتار من خیلی غیر عادلانه است.
رفتار من کاملاٌ غیر عادلانه است.
منبع پرسشنامه عدالت زناشویی : پایان نامه کارشناسی ارشد محمود بهمنی، دانشگاه هرمزگان . موضوع پایان نامه بررسی مقایسهایی عدالت زناشویی بین زوجین رضایتمند و زوجین دارای تعارض زناشویی در شهر بندرعباس
مطالب مرتبط با پرسشنامه عدالت زناشویی