بیماری روانی چیست ؟ انواع بیماریهای روانی و روش درمان آنها

بیماری روانی چیست؟

به طور کلی، بیماری های روانی اختلالاتی هستند مربوط به مغز، که مهمترین عضو بدن است.

بیماری روانی :

  • مثل هربیماری دیگری از قبیل بیماری قند یا بیماری قلبی است.
  • نتیجه اشتباه یا گناه افراد یا خانواده آن ها نیست.
  • ناشی از سحر و جادو نیست.

علل بیماری های روانی :

  • صدمات زمان تولد
  • به هم خوردن تعادل مواد شیمیایی مغز
  • دیگر عوامل زیست شناختی، محیطی، اجتماعی و فرهنگی.

بیماری روانی چیست؟

چرا باید بیماری های روانی را بشناسیم؟

چون میلیون ها نفر در ایران به این بیماری ها مبتلا هستند.

 ولی هنوز اکثر مردم اطلاعات کمی درمورد آن ها دارند:  مبتلایان به بیماری های روانی نیز مثل هربیماری دیگری، لازم است اطلاعات و حمایت لازم را دریافت نمایند.

 بیماری های روانی قابل درمان هستند:  با درمان مناسب بیشتر مبتلایان به بیماری های روانی به زندگی فعال بازخواهند گشت.

درطول زندگی برای هرکسی احتمال ابتلا به یک بیماری روانی وجود دارد.

واقعیت ها را از شایعات غلط جدا کنید

– بیماری روانی یعنی شما دیوانه اید. به هیچ وجه.  معنی این بیماری ها صرفاً ابتلا به نوعی ناخوشی مثل هر بیماری دیگر است. برچسب های غلطی مثل «دیوانگی» یا «جنون» آنقدر دردناک اند که حتی مردم را از درخواست کمک دلسرد و مأیوس می کنند.

– شخص دچار بیماری روانی می تواند با اراده خود از آن خلاص شود.  بیماری روانی به دلیل ضعف افراد ایجاد نمی شودکه با قدرت و اراده آنان از بین برود. این بیماری ها به درمان صحیح نیاز دارند.

– فرد دچار بیماری روانی هیچ گاه بهبودی نخواهد یافت و همواره بیمار می ماند.  شاید برای بعضی از بیماران، دوره بیماری طولانی و دائمی باشد، همان طور که درمورد بیماری قند و فشارخون نیز هست. ولی باز مثل همان بیماری ها (قند و فشارخون)، درمورد بیماری های روانی نیز با درمان صحیح بیماران زندگی طولانی و خوب خواهند داشت.

– بیماران روانی اغلب مهاجم و خشن اند.  بیماران روانی اغلب خود قربانی خشونت هستند. با درمان مناسب و درست، این بیماران بیش از دیگر مردم عامل خشونت نیستند.

– کودکان به بیماری روانی مبتلا نمی شوند.  چنین نیست! میلیون ها کودک در سراسر جهان به انواع افسردگی، اضطراب و دیگر بیماری های روانی مبتلا هستند. آن ها نیز به درمان صحیح نیاز دارند.

– بیماری روانی نمی تواند مرا مبتلا کند.  بیماری روانی هرکس را می تواند گرفتار و مبتلا کند. هرکس در هرسن، با هر نژاد در هرطبقه اجتماعی یا اقتصادی، دارای سابقه خانوادگی بیماری روانی یا بدون آن.

با مغز آشنا شویم

کلید فهم بیماری های روانی، در درک فعالیت های مختلف مغز نهفته است.

مغز مرکز فرماندهی و اراده بدن است. این اعمال مهم همگی تحت فرمان و اراده مغز هستند:

تنفس                                                        تعادل

بینایی                                                        حرکت

شنوایی                                                     هیجانات

حافظه                                                      ضربان قلب

تکلم                                                       هماهنگی حرکات

 تفکر

مغز شما از هرکامپیوتری پیچیده تر عمل می کند و می تواند همه این فعالیت ها را درآن واحد و باهم انجام دهد.

مغز از میلیون ها سلول عصبی تشکیل شده است.

هر سلول عصبی با کمک رابطهای الکتریکی یا شیمیایی به هزاران سلول دیگر متصل شده است.

مغز در هرلحظه، به بدن پیام ارسال می کند. زمان ارسال پیام کمتر از ۱۰۰/۱ ثانیه است.

  1. مغز یک پیام الکتریکی را درطول سلول عصبی می فرستد.
  2. پیام الکتریکی به پیام شیمیایی تبدیل می شود.
  3. این پیام شیمیایی از یک سلول به سلول دیگر فرستاده می شود.
  4. سلول عصبی گیرنده، مجدداً پیام شیمیایی را تبدیل به پیام الکتریکی می کند.
  5. مراحل ۲ تا ۴ آنقدر تکرار می شود تا پیام به مقصد نهایی خود برسد.

اگر هر جزئی از این دستگاه درست کار نکند بیماری های مختلفی و از جمله بیماری های روانی ایجاد می شوند.

انواع بیماریهای روانی :

اختلالات خلقی

که اختلالات عاطفی نیز نامیده می شوند. شامل:

افسردگی

منظور از بیماری افسردگی چیزی بیش از احساس غم زودگذر است. افسردگیاحساس شدید و طولانی اندوه و ناامیدی است.

فرد مبتلا به افسردگی: 

  • احساس شادی نمی کند.
  • کم خواب یا پرخواب می شود.
  • فاقد انرژی است.
  • احساس بی ارزشی می کند.
  • درباره مرگ یا خودکشی فکر می کند.

به فرد دچار افکار خودکشی، باید بلافاصله کمک رسانده شود.

اختلال دوقطبی

یا بیماری افسردگی و شیدایی که به صورت دوره های تغییر شدید خلق(خلق پایین و بالا) ظاهر می شود.

فرد مبتلا به اختلال دوقطبی این دوره ها را طی می کند:

  • دوره شیدایی (مانیک).

در این دوره بیماران دچار رفتار آشفته، انرژی زیاد، سرعت افکار، کاهش نیاز به خواب و افزایش بیش از حد اعتماد به نفس هستند.

  • دوره طبیعی احساس و انرژی.
  • دوره افسردگی.

هر دوره ممکن است چند روز تا چند ماه طول بکشد.

علل احتمالی عبارت اند از:  بیماری های زیست شناختی، عدم تعادل مواد شیمیایی در مغز، ارث، استرس و عوامل دیگر.

اسکیزوفرنی

گروهی از بیماری های روانی که با تفکرات، اعمال و هیجانات غیرعادی مشخص می شوند.

بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی :

  • اغلب قادر به ادامه معاشرت با دیگران نیست.
  • نسبت به نظافت، بهداشت و مراقبت از خود ناتوان است.
  • ممکن است حرف هایش فاقد معنا و مفهوم باشد.
  • دچار ترس و توهمات شدید است (صداهایی می شنود یا چیزهایی می بیند که وجود واقعی ندارند.) و همچنین دچار وسواس ها و هذیانات مختلف (باورهای غلط) است.
  • اغلب از زندگی روزانه منزوی می شود.

علل احتمالی عبارت اند از: عدم تعادل شیمیایی یا هورمونی در مغز، ناهنجاری های ارثی در مغز، عفونت و عوامل دیگر.

ادامه بیماری های شایع روانی

اختلالات اضطرابی

که با اضطراب و ترس شدید و طولانی مشخص می شوند. انواع آن عبارت اند از:

اضطراب فراگیر

تنش و تحریک پذیری مداوم

حملات هراس (پانیک)

ترس و وحشت شدید که با تپش قلب، سرگیجه، تعریق، احساس خفگی همراه است.

ترس شدید یا فوبی

ترس شدید از یک چیز، مکان یا موقعیت (مثل ترس از ارتفاع)

اختلال وسواس

افکار، اعمال و تصاویر ذهنی که مکرر، مداوم و برخلاف میل فرد به او تحمیل می شود.

علل احتمالی عبارت اند ازعوامل متعدد از جمله: عدم توانایی مغز در مهار اضطراب از طریق موادشیمیایی.

بعضی بیماری های روانی دیگر:

  • اختلال خورد و خوراک (پرخوری یا بی اشتهایی یا عصبی)
  • اختلال پس از استرس تروماتیک (که نتیجه وقایع دردناک و هول آور است)
  • اختلالات منش و دیگر انواع پسیکوز.
  • اعتیاد، وابستگی دارویی، الکلیسم
  • زوال عقل (مثل بیماری آلزایمر)
  • اختلالات شخصیت (که بیشتر بر دیدگاه فرد نسبت به خود و رفتار او با دیگران تأثیر می گذارد.)

علائم هشدار دهنده بیماری های روانی را بشناسیم

این علائم معمولاً به تدریج رو به افزایش و شدت می گذارند و عبارت اند از:

  • تغییر در فعالیت های روزمره: مثل خواب و اشتها و احساس بیماری های جسمانی بدون علت واضح
  • احساس عصبانیت شدید
  • گوشه گیری : انزوای اجتماعی از خانواده، دوستان و فعالیت های روزانه
  • ترس شدید: نگرانی و ترس
  • نوسانات خلق
  • مصرف الکل و مواد مخدر و داروهای غیرمجاز
  • افسردگی طولانی
  • ناتوانی در سازگاری : بامسائل و فعالیت های روزمره
  • انکار: امتناع از مراجعه و کمک خواهی
  • افکار خودکشی
  • تفکر یا تکلم آشفته
  • توهمات
  • باورهای غلط

این علائم ممکن است مربوط به بیماری های جسمانی نیر باشند. درصورتی که علائم شدید یا طولانی بود، برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه نمایید.

بیماری های روانی درمان دارند!

درمان معمولاً ترکیبی است از این روش ها:

روان درمانی

شامل روان درمانی فردی، گروهی و خانوادگی است. با روان درمانی به بیمار کمک می شود تا:

  • قادر به درک بیماری خود گردد.
  • روش کنار آمدن با مشکل خود را پیدا کند.
  • تغییرات مثبت در زندگی خود ایجاد نماید. یکی از انواع مؤثر روان درمانی، شیوه « رفتاری شناختی » است. در این طریقه روشی نو برای تفکر و رفتار آموخته می شود.

دارو درمانی

داروها به اصلاح عدم تعادل شیمیایی کمک می کنند و سبب بهبود و کاهش علائم بیماری می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درمورد منافع و عوارض داروها از پزشک خود سؤال کنید.

الکتروشوک درمانی

این روش بخشی از برنامه درمانی بیماران مبتلا به افسردگی شدید است.

درمان مناسب، نیاز به معاینه دقیق پزشکی و تشخیص علت بیماری دارد.

آیا بیشتر بیماران مبتلا به بیماری های روانی بستری می شوند؟

نه. بیشتر بیماران به طور سرپایی درمان می شوند ولی بستری شدن نیز برای بعضی بیماران بخش مؤثری از برنامه درمانی را تشکیل می دهد.

چه کمکی به یک بیمار روانی می توانم بکنم؟

کمک به بیماری روانی

روابط خود را با او حفظ کنید. وقت بیشتری با او بگذارید. به او نشان دهید که می تواند روی محبت شما حساب کند. به او توصیه کنید به پزشک مراجعه کند.

در جامعه، چه کمکی می توانم برای بیماران روانی بکنم؟

به عنوان یک داوطلب می توانید در گروه های حمایتی مثل گروه حمایت از بیماران اسکیزوفرنی ثبت نام کنید و آموزش لازم را دریافت کنید. سعی کنید از برچسب های منفی مثل «دیوانه» اجتناب کرده و به جای تمسخر همدردی نمایید. درجهت ایجاد علاقه و دلسوزی نسبت به بیماران روانی در جامعه اقدام کنید.

کمک در دسترس است!

برای کمک و راهنمایی فردی که دچار علائم بیماری روانی است، می توانید از این مراکز کمک بگیرید:

  • پزشک، روانپزشک و روانشناس
  • درمانگاه ها و بیمارستان های روانپزشکی وابسته به دانشگاه های علوم پزشکی
  • مراکز مشاوره
  • انجمن های حمایت از بیماران روانی
  • صدای مشاور در تمام ساعات راهنمای شماست.

آدرس و تلفن مراکز فوق را می توانید از طریق صدای مشاور به دست آورید.

یادتان باشد برای کمک به بیمار روانی سراغ رمال و فال بین نباید رفت.

چرا افراد خانواده باید این بیماری ها را بشناسند؟

زیرا بیماری روانی مشکل خانواده بیمار نیز هست.

  • بیشتر خانواده ها همزمان بافرد بیمار دچار مشکل هستند.
  • این بیماری ها موجب مشکلات هیجانی، مالی و اجتماعی برای تمام خانواده می شوند.

علاوه بر آن خانواده در بهبودی بیمار نیز نقش مهمی دارد. کمک آن ها شامل این موارد است:

  • پذیرفتن این واقعیت که این مرد در خانواده مبتلا به بیماری روانی است.
  • همدردی به جای عصبانی شدن.
  • آموختن اینکه بیماری های روانی چه هستند و چگونه باید با آن ها کنار آمد.
  • اقدام برای درمان بیمار در اسرع وقت.

خانواده باید به این نکته وقوف یابد که بیماری روانی یک نفر در خانواده سبب تغییر در شرایط زندگی همه خواهد شد.

بیماری روانی از راه های مختلف برخانواده تأثیر می گذارد

وقتی کسی در خانواده دچار بیماری روانی می شود، افراد خانواده ممکن است به بعضی از این احساسات دچار شوند:

همه اینها خیالات است، او واقعاً مریض نیست!

افکار

وقتی حس می کنید مشکلی وجود دارد سعی نکنید آن را نادیده بگیرید. از پزشک و مشاورکمک بگیرید.

شاید تقصیر من بوده ، شاید به اندازه کافی به او محبت نکرده ام!

احساس گناه

هرگز این احساس را در خودتان تقویت و تشدید نکنید. این کار باعث مریض شدن خودتان می شود. به یاد داشته باشید که بیماری های روانی علل پیچیده ای دارند.

مبادا او دوباره خودکشی کند! چه بر سر ما  خواهد آمد؟

ترس و نگرانی

برای مداوای بیمار، از پزشک کمک بخواهید و نگرانی خود را نیز با پزشک درمیان بگذارید. این عمل خود باعث کاهش ترس شما خواهد شد.

همه اش تقصیر خودت است! تمامش کن!

خشم و عصبانیت

اعضای خانواده گاهی به سرزنش و انتقاد از فرد بیمار می پردازند و بیماری او را باعث اضطراب و شرمندگی خانواده می دانند. باید به یاد داشت که بیماری روانی مثل هر بیماری دیگری ناشی از علل خاصی است که نیاز به درمان دارد.

مسائل عملی که ممکن است پیش آید، عبارت اند از:

فشار مالی

عدم درمان بیماری روانی ممکن است فرد را از کار بیکارکند و مشکلات آن دامنگیر تمام خانواده شود. علاوه بر آن هزینه های درمانی نیز به بار مالی خانواده اضافه می شود.

فشار اجتماعی

اقوام بیمار گاهی در برابر دیگران احساس شرم و خجالت می کنند که چه بگویند. این امر ممکن است باعث انزوای آنان از میان دوستان و دوری از محیط کار و درس شود. بیکار ننشینید. مشکل را صادقانه با دیگران درمیان بگذارید. آن را پنهان نکنید و با جرئت و احساس مسئولیت با آن برخورد کنید.

درمان زودرس یعنی پایان زودرس نگرانی ها.   پس مراقب علائم باشید…

چگونه می توانم از بیماری روانی فردی آگاه شوم؟

کار آسانی نیست چون اغلب افراد به تدریج بیمار می شوند. وای با دیدن رفتارهایی از این قبیل متوجه باشید که فرد ممکن است بیمار باشد:

رفتارهای انزواطلبانه

افت کاری

شک و بدبینی بدون علت

حقوق قانونی بیماران روانی

بستری شدن اختیاری:  در این حالت بیمار با داشتن همه حقوق اجتماعی و مدنی، رضایت نامه برای بستری و در صورت تمایل رضایت نامه برای مرخص شدن خود را امضا می کند.

بستری شدن اجباری:  در مورد بعضی اشخاص که حاضر به بستری شدن نباشند، قانون تصمیم می گیرد. در این حالت کمیسیونی از پزشکان و کارشناسان پزشکی قانونی تشکیل و پس از معاینه بیمار دستور لازم از سوی دادگاه برای بستری شدن او صادر می شود. بیمار در هرحال از حق داشتن وکیل بهره مند است. ولی بعضی از حقوق مدنی او سلب می گردد. در این حالت بیمار با اجازه پزشک ،درخواست خانواده و یا دستور دادگاه می تواند مرخص شود.

چه کسانی بیماران روانی را برای درمان کمک می کنند؟

روانپزشکان

روانشناسان بالینی

پرستاران روانی

متخصصان بیماری های مغز و اعصاب

توجه

در بیمارستان

  • به طور منظم به ملاقات بیمار بروید مگر اینکه پزشک این کار را منع کرده باشد.
  • هنگام ملاقات، آرام و مهربان و به دور از هر تنش با بیمار ملاقات کنید. اصول، مقررات و ساعات ملاقات و هدایایی که برای بیمار قابل استفاده است را مراعات کنید.

در خانه

  • مراقب مصرف داروی بیمار باشید.

حتی وقتی بیمار مدعی است که حالش بهتر است بازهم دقت در مصرف دارو را ادامه دهید.

  • مراقب انجام دستورهای پزشک درخانه باشید و دقت کنیدکه بیمار در تمام جلسات درمانی تعیین شده، شرکت نماید.
  • با همه افراد خانواده حتی کودکان صادقانه برخورد کنید. بگذاریدآن ها بدانندکه این فرد بیمار است و اکنون تحت درمان قرار دارد.

چند نکته دیگر:

-همدردی کنید

بیمار و اطرافیان را درک کنید . بیمار را با علاقه و مهربانی بپذیرید و مشکلات او را قبول کنید.

-برای کسب استقلال به او جرئت دهید

بگذارید بیمار تا حد ممکن در کارهای خود در خانه کمک کند.

-حریم خصوصی بیمار را حفظ کنید

به او فرصت کافی برای خلوت خویش بدهید.

-محکم رفتار کنید

اجازه ندهید مهربانی بیش از حد شما باعث زیاده خواهی غیر اصولی بیمار شود.

-از فشار بیش از حد اجتناب کنید

از قرار دادن بیمار به هر نحو درشرایط ناخوشایند و پرفشار خودداری کنید.

-از بیمار انتقاد نکنید

برعکس او را تشویق کنید.

-توقع زیاد نداشته باشید

بهبود به زمان نیاز دارد.

-دلسرد نشوید

گاهی روزهای سختی ممکن است پیش بیاید. بیمارگاهی خسته و درمانده شده و بیماری او موقتاً عود می کند.

تا حد امکان اطرافیان را نیز تشویق به همکاری کنید.

آیا عود بیماری شایع است؟

گاهی لازم می شود بیماران دوباره تحت درمان سرپایی یا بستری قرار گیرند. برای پیشگیری از این امر، ادامه درمان ضروری است. البته خوشبین باشید، دلیلی ندارد فکر کنید که بیمار شما دچار عود خواهد شد!

آیا اطلاعاتی که می دهیم، محرمانه می ماند؟

بله. پرونده پزشکی فقط توسط روانپزشک و روانشناس و افراد ذیصلاح برای کمک به بیمار مورد استفاده قرار می گیرد.

توجه : لینک دانلود فایلها بلافاصله پس از خرید ظاهر میشود و به ایمیل شما هم ارسال میشود(پوشه هرزنامه یا spam را چک کنید). در صورتی که پس از خرید با مشکل دانلود در مرورگر گوگل کروم مواجه شدید از این راهنما استفاده کنید. ترجیحا از مرورگر فایرفاکس استفاده کنید (پسورد فایلها: ۱۳۵۷ و یا www.ravanrahnama.ir) ravanrahnama این مجموعه را ببینید bookh

شما ممکن است این را هم بپسندید

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *